Üreterler böbreklerden süzülen idrarın mesaneye taşınmasını sağlayan erişkinlerde yaklaşık 25-30 cm uzunluğunda 0,5cm çapında, içi boş tüp şeklinde yapılardır. Üreterler normalde sağlı ve sollu olmak üzere 2 adet organdır. Üreterlerin başlıca görevleri idrarın böbreklerden mesaneye transportunu sağlamaktır. Bunun yanında absorbsiyon, yani emilim veya sekressyon yani salgı fonksiyonları yoktur.

Üreter anatomisi

Üreterler böbreklerle mesane arasında uzunlamasına 3 anatomik  bölgeye ayrılır: Üst,  orta ve alt üreter olmak üzere.

Üeterlerin fizyolojik, yani normalde olan ancak her hangi bir sorun çıkarmayan 3 darlık bölgesi vardır: 1. Üreterlerin böbreklerden çıktığı kısım (üreteropelvik bölge), 2. Üreterlerin orta kısmı (karın içindeki ana büyük damarlarla çaprazlaşma bölgeleri) ve 3.  üreterlerin mesaneye giriş kısmı. Bu 3 anatomik darlık bölgesi içinde en dar olan yer üreterlerin mesaneye (idrar kesesi) giriş kısmıdır, buraya “üreterovezikal”  bölge denir. Bu 3 darlık bölgesi klinik olarak önemlidir, çünkü üreter taşları daha çok bu kısımlarda tıkanıklığa yol açarak kolik tarzı ağrılara yol açarlar.

Üreterlerin sık görülen hastalıkları nelerdir?

Üreterler normalde üriner sisteme ait bir organdırlar ve her organ gibi üreterlerin de hastalıkları vardır. Klinikte sık karşılaştığımız üreter hastalıkları:

Ürter taşları:Üreter taşları genellikle böbreklerdeki taşların buraya düşmesi şeklinde görülür. Sıklıkla bu taşlar üreterlerin 3 darlık bölgesinde, en sık ta üreterovezikal bölgede görülür.

Üretervezikal bileşkede genellikle doğuştan gelişim bozukluğu şeklinde görülen üretopelvik bölge  (UPJ, uretero pelvic junction) darlıkları,

Üreterlerin mesane  ye giriş kısımlarında olan gene çoğunlukla doğuştan yani konjenital olan üreterovezikal bölge darlıkları,

Doğuştan çift üreter ve gene doğumsal bir hastalık olan mega üreter  ve üreterosel  üreterlerin sık görülen hastalıklarındandır.

Bir diğer doğuştan gelişim bozukluğu olan üreter hastalığı retrokaval üreter denen durumdur. Sağ tarfta görülür, üreter orta kısmı karın arka duvarındaki ana toplar damarın (vena kava) arkasında kalır ve bu seviyenin üzerindeki üreterde ve böbrekte genişleme olur (hidroüreter ve hidronefroz). Bu hastalığa da retrokaval üreter denir, tedavisi ameliyattır.

Günümüzde özellikle endoskopik girişimlere bağlı olarak (üreterorenoskopi gibi) travmatik üreter darlıkları da görülebilir.

Bunların yanında üreter tümörleri (üreter kanserleri) de karşımıza çıkabilir. Üreter kanserleri üreterlerin iç kısmını döşeyen ürotelyum denen epitelden gelişir. Bu epitel değişiici epiteldir (transizyonel hücreli).

Prof. Dr. Emimn ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

Referanslar

1. Smith’s General Urology, 18th Edition
2. Campbell-Walsh-Wein Urology, 12th Edition