Mesane kanseri idrar kesesinin kötü huylu kanseridir. En sık nedeni sigara içmektir. Sıklıkla erkeklerde görülmesine rağmen günümüzde kadınlar arasında da sigara içmek yaygınlaştığı için kadın hastalarda da mesane kanseri görülmesinde buna paralel olarak bir artış vardır. Sigaradan başka, kimyasallara maruz kalma ve kimya endüstrisinde çalışanlarda da (özellikle boya sanayiinde çalışanlarda)  mesane kanseri sık görülmektedir. Mesane kanseri olan hastalarda en önemli belirti (semptom) ağrısız, kanlı idrar yapmadır. Sigara içen, kimyasallara maruz kalan bir kişide ağrısız kanlı idrar olduğu zaman ilk düşünülmesi gereken mesane kanseridir.

Mesane kanseri, erken dönemlerde endoskopik olarak tümörün alınması ile tedavi edilir. Bazı vakalarda sadece endoskopik olarak tümörün alınması (transüretral mesane kanseri rezeksiyonu) yeterli iken, bazılarında rezeksiyon sonrası ek tedavi vermek gerekebilir. Eğer hastalarda metastaz, yani vücudun diğer organlarına ve lenf bezlerine yayılma varsa bu hastalarda önce kemoterapi (ilaç tedavisi)  verilir. Kemoterapi genellikle 3 -4 kür sürer. Bazen kemoterapi ile birlikte radyoterapi de uygulanır.  Bu tedavi sonrası hastalar tekrar değerlendirilir ve duruma göre radikal sistektomi yapılabilir.

Bu tür cerrahi öncesi kemoterapi verilmesine “neoadjuvan kemoterapi” denir. Bazı hastalarda da ameliyat sonrası lenf bezlerinde veya mesane dış kısmına çıkmış kanser varsa bu durumda gene kemoterapi ve radyoterapi verilir. Bu şekilde cerrahi sonrası verilen kemoterapi uygulamasına da “adjuvan kemoterapi” denir.  Bazılarında da radikal sistektomi (erkeklerde mesanenin lenf bezleri, prostat, seminal veziküller; kadınlarda mesane, lenf bezleri, overler yani yumurtalıklar, vagenin üst kısmı ve uterus yani rahim çıkartılır) yapılır.

Radikal sistektomi yapılan hastalarda mesane alındığı için idrar kanallarından (üreter) süzülen idrarın dışarı atılması için genellikle barsaklardan, sıklıkla ince barsaklardan alınan bir segmente üreterler bağlanır ve barsağın diğer ucu da cilde bağlanarak idrarın bu şekilde dışarı atılması sağlanır. Buna “ileal loop ameliyatı” diyoruz. Bu hastalar ömür boyu sonda taşımak zorundalar.

Hastaların yaşam kalitesini iyileştirmek için bazı hastalara “yapay mesane (ileal neobladder, ortotopik mesane)” dediğimiz gene ince barsaktan alınan bir parça mesane şekline getirilerek çıkartılan mesanenin yerine konur ve hastalar idrarlarını normal yoldan yaparlar. Bu ameliyata da “yapay mesane ameliyatı” diyoruz. Ancak yapay mesane ameliyatı her hastaya uygulanmaz, bu yöntemin uygulanabilmesi için bazı özel durumlar gerekir.

Yapay mesane hastaları günlük hayatlarını normal bir şekilde yaparlar, ayrıca herhangi bir torba taşımalarına gerek yoktur. Yapay mesane hastaları torba taşımadıklarından günlük yaşam kalitelerinde herhangi bir değişiklik olmaz.

     Resim 1                                                  Resim 2

 Resim 3                             Resim 4

Resim 1: İleal loop,

Resim 2: Yapay mesane,

Resim3: İdrarın karın duvarına bağlanması.

Resim:4: Yapay mesane, hasta normal yerinden idrarını yapıyor

Uzun yıllardır radikal sistektomi ve radikal sistektomi sonrası ileal mesane ve yapay mesane (ortotopik mesane) ameliyatlarını yapmaktayım.  Hem asistanlığım döneminde hem de yurtdışı eğitimlerim sırasında bu koularla ilgili konunun uzmanları trafından yapıln ameliyatları yerinde izleme imkanı buldum. Daha sonrakimeslek hayatımda da ağırlıklı olarak bu ameliyatları yaptım. Yaklaşın 22 yıldır aktif olarak bu konularla ilgilendim.

Uzun dönem takip ettiğimiz hastalarımızda çok ciddi komplikasyonlar gelişmedi, çok az hastada 10-12 yıl sonra mesane taşı (yeni barsaktan yapılan mesanede) gelişti ve bunlar da kapalı yöntemle (endoskopik, lazer) kırıldı. Hastalar yaşam kalitelerinden oldukça memnun kaldılar. Tecrübeli kişilerce yapılan radikal sistektomi ve ileal loop veya yapay mesane ameliyatları sonrasında ciddi sorunlar görülmez. Bu ameliyatlar Ürolojinin en büyük ameliyatlarından olduğu için hasta takibi ve ekip çok önemlidir. Doktor kadar ameliyat sonrası hemşirelik bakımı da çok önemlidir. Kanser hastaları yaşam boyu takip gerektiren hastalardır, bu ameliyatlar da ameliyat sonrası (post op) erken dönemde yakından takip edilmesi gereken önemli ameliyatlardır.

Prof Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

Referanslar

1. Urinarydiversion after radical cystectomy for bladder cancer: options, patient ion, and outcomes. Lee RK, Abol-Enein H, Artibani W, Bochner B, Dalbagni G,                 Daneshmand S, Fradet Y, Hautmann RE, Lee CT, Lerner SP, Pycha A, Sievert KD, Stenzl A, Thalmann G, Shariat SF.BJU Int. 2014 Jan;113(1):11-23.

2.Health related quality of life after radical cystectomy in women: orthotopic neobladder versus ileal loop conduit and impact of incontinence. Zahran MH, Taha DE,         Harraz AM, Zidan EM, El-Bilsha MA, Tharwat M, El Hefnawy AS, Ali-El-Dein B.Minerva Urol Nefrol. 2017 Jun;69(3):262-270. 

3. Current indications and results of orthotopic ileal neobladder for bladder cancer.

     Minervini A, Serni S, Vittori G, Masieri L, Siena G, Lanciotti M, Lapini A, Gacci M, Carini M.Expert Rev Anticancer Ther. 2014 Apr;14(4):419-30

4. Ilealneobladder in women with bladder cancer: cancer control and functional aspects.

    Kübler H, Gschwend JE.Curr Opin Urol. 2011 Nov;21(6):478-82. 

5. Neoadjuvant Chemotherapy for Muscle-Invasive Bladder Cancer: A Systematic Review and Two-Step Meta-Analysis.

    Yin M, Joshi M, Meijer RP, Glantz M, Holder S, Harvey HA, Kaag M, Fransen van de Putte EE, Horenblas S, Drabick JJ.Oncologist. 2016 Jun;21(6):708-15.

6. Neoadjuvant chemotherapy in invasive bladder cancer: update of a systematic review and meta-analysis of individual patient data advanced bladder cancer (ABC)          meta-analysis collaboration.Advanced Bladder Cancer (ABC) Meta-analysis Collaboration.Eur Urol. 2005 Aug;48(2):202-5.