Botoks nedir?

Botoks, “Clostridium bacterium “ denen bakteri tarafından üretilen ve botulinum toksini denen bir toksindir. Botulinum toksini, “botulism” denen kas felci ile kendini gösteren bir hastalığa neden olur. Botox, 20 yıldır aşırı aktif mesane tedavisinde başarı ile kullanılmaktadır.

Ameliyat öncesi hazırlık nasıl olur?

1 hafta önceden kan sulandırıcıları kesilir, hastalardan kanama –tıhtılaşma zamanı ve diğer normal bir ameliyat için istenen tetkikler istenir. Ameliyat öncesi enfeksiyona karşı korucu antibiyotik tedavisi başlanıır.

Mesane Botoksu kimlere yapılır?

• Aşırı aktif mesane 8gece ve gündüz sık idrar çıkma, ani idrar hissi ve ani idrar hissi ile birlikte idrar kaçırma)
• Urge inkontinans
• Nörolojik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan urge inkontinans (multiple skleroz, spinal kord travması gibi)

Botoks ne zaman yapılır?

• İlaç tedaviler
• Egzersiz tedavileri ve
• Davranış tedavileri yetersiz kalınca botox tedavisi yapılır.

Botoks nasıl etki gösterir?

Normalde mesane kası (detrüsör kas) idrar gevşemiş bir durumda bulunur ve mesane içinde bu şekilde idrar birikir. Mesane içindeki idrar miktarı ve basınç belli bir değer değerin üzerine geldiği zaman mesane kası kasılır ve hastada idrar yapma ihtiyacı ortaya çıkar. Aşırı aktif mesane hastalığı olan kişilerde mesanede istem dışı ve idrar miktarı çok az seviyelerde dahi detrüsör kasında kasılmalar olur ve hasta sürekli idrara çıkma ihtiyacı duyar, eğer geç kalırsa idrarını kaçırır. Bu durum hem gece hem de gündüz görülür.

Botox, mesane kası içine enjekte edildiğinde mesane kasının sürekli kasılması engellenir, başka bir deyişle mesane kasında geçici bir felç durumu ortaya çıkar.

Nasıl bir anestezi verilir?

Botoks lokal anestezi, spinal veya kısa süreli genel anestezi altında yapılır.

Hasta kaç gün hastanede yatar?

Hastalar işlem sonrası 5-6 saat hastanede kalır, ayni gün taburcu edilir.bir kaç saatlik sonda takılabilir.

İşlem sonrası sonda takılır mı?

İşlem sonrası genelde sonda takılmaz. Ancak hastaların bir kısmında botoks sonrası idrar yapamama durumu olabileceğinden hastaların idrar yapması beklenir, eğer yapamıyorlarsa kısa süreli sonda takılabilir.

Mesane botoksu nasıl yapılır?

Botoks uygulaması ameliyathane şartlarında steril ortamda yapılır. Mesane içine sistoskopla girilip görüntü eşliğinde özel enjektör içinde hazırlanmış Botox, birer cm aralıklarla 20-30 noktadan mesane kası içine yapılır. İşlem toplam 20 dakika kadar sürer.

Botoks tedavisinin faydaları nelerdir?

• İnkontinans (idrar kaçırma) azalır veya tam düzelir
• Urge (ani idrar hissi) azalır veya tamamen kaybolur
• Gece ve gündüz sık idrar çıkma azalır veya tamamen kaybolur
• Ped kullanımı azalır veya kaybolur
• Hastaların %70-75’ inde şikayetler azalır ve yaşam kalitesi iyileşir.

Botoks uygulamasının yan etkiler nelerdir?

Mesane botoksunun ciddi yan etkileri veya komplikasyonları yoktur. Her cerrahi işlem gibi basit, işleme bağlı hafif kanama, işlem sonrası idrar yapamma gibi sorunlar görülebilir.

• Rezidü idrar miktarı (idrar yaptıktan sonra mesanede kalan idrar miktarı)  artabilir
• Hastalar işlem sonrası idrarı geçici olarak yapamayabilirler (%6)
• İdrar yolu enfeksiyonu görülebilir
• Hematüri (idrardan kan gelmesi) olabilir
• Çok seyrek olarak sistemik etkileri görülebilir.

Botoks kullanılmaması gereken durumlar nelerdir

• Botoksa allejisi olanlar
• Hamile veya emziren kadınlar
• Kanama bozukluğu olan hastalar
• Kas hastalığı olanlar (Miyastenia gravis, ALS, Eaton Lambert Sendromu gibi)

Botoks dozu nasıl ayarlanır, ne kadar yapılmalıdır?

Botox dozu hastanın durumuna göre değişir. Ortalama 100-200 ünite (genellikle aşırı aktif mesanede 100 ü, nörolojik hastalıklara bağlı mesane problemlerinde 200 ü dozunda yapılır).

Tedavinin etkisi ne kadar sürer, ne kadar sürede bir ilaç tekrarlanır?

Botoks etkisi kalıcı değildir, belli aralıklarla tekrarlanmalıdır. Etkisini 1 haftada gösterir, maksimum etki 2 haftada ortaya çıkar.  Botoksun etkisi çoğu hastada 6-12 ay (ortalama 7,5 ay) kadar sürer. Minimum 3 ayda bir tekrarlanır. Etkili değilse veya az etkili ise doz artırılabilir.

Prof. Dr.Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı