Böbrek Kanseri Ameliyatı: Açık, Laparoskopik ve Robotik Yöntem

Böbrek kanseri (böbrek tümörü), sıklıkla erişkinlerde görülen böbreğin kötü huylu bir hastalığıdır. Renal cell carcinoma (RCC), böbrek hücreli kanser olarak ta bilinir. Erkeklerde daha sıktır, 50 yaşından sonra görülme oranı artar. Radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapiye dirençli kanserlerdir. En etkili tedavi cerrahidir, yani ameliyattır.

Böbrek kanseri teşhisi genellikle radyolojik yöntemlerle (Ultrason, tomografi, MR) konur, çok özel durumlarda böbrek biyopsisi gerekir. Böbrek kanseri kemoterapi ve radyoterapiye dirençlidir, en etkili tedavi ameliyattır. Bu bakımdan böbrek kanseri teşhisi konan hastalar fazla zaman kaybetmeden mutlaka doktorun önerisine uymalı ve en kısa sürede ameliyat yapılmalıdır.

Hangi hastaya hangi ameliyat yapılacağı doktorun değerlendirmesi sonucu kararlaştırılır. Böbrek kanseri cerrahisinde deneyimli Ürolog hangi yöntemle radikal veya parsiyel nefrektomi yapılacağı konusunda hastayı önceden bilgilendirir.

Hastalığın evresine göre belirtileri ve tedavi yöntemleri değişir. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte daha önceleri açık yöntemlerle yapılan böbrek ameliyatları günümüzde laparosko pik ve robotik metotlarla yapılmaktadır. Böbrek kanseri hakkında daha fazla bilgi için sitemiz içeriğindeki yazılarımızı kontrol edebilirsiniz.

Böbrek Kanseri Ameliyat Yöntemleri Nelerdir?

Böbrek kanserinin en etkili tedavisi ameliyat, yani cerrahidir. Bu hastalığın ameliyatı için klasik olarak yapılan açık ameliyatın yanında teknolojinin ilerlemesiyle laparoskopik ve robotik yöntemler de kullanıma başlamıştır. Evrelere göre değişik cerrahi yöntemler kullanılmaktadır. Böbrek kanseri tedavisinde en sık kullanılan ameliyat yöntemleri şunlardır;

• Açık böbrek radikal nefrektomi
• Laparoskopik radikal nefrektomi
• Robotik radikal nefrektomi

Böbrek kanseri için kaç çeşit ameliyat vardır?

Böbrek kanserinde yapılacak ameliyat şekli hastalığın evresine, büyüklüğüne göre değişir. Başlıca iki tür ameliyat yöntemi vardır:

• Radikal nefrektomi: Radikal nefrektomi böbreğin tamamının alınması demektir. Bu ameliyatta böbrekle birlikte böbreğin çevresindeki yağ dokusu ve böbreği saran zar (Gerota fasiası), böbrekten çıkan idrar kanalının (üreter) üst yarısı ve tümör böbreğin üst kısmında is ayni taraftaki böbreküstü bezi ve çevredeki ele gelen lenf bezleri bütün olarak çıkartılır. Ancak böbrek kanseri eğer böbreküstü bezinden uzakta ise böbreküstü bezinin alınmasına gerek yoktur. Radikal nefrektomi ameliyatı hastalığın durumuna göre açık, laparoskopik ve robotik yöntemlerle yapılabilir.

• Parsiyel nefrektomi: Bu yöntemle böbreğin tamamı değil, sadece kanserli kısım çevresindeki birkaç milimetrelik sağlam doku ile birlikte alınır. Bu ameliyat için bazı kriterler vardır, her hastaya uygun olmayabilir. Eğer kanser çok büyükse, birkaç odakta ise, böbreğin iç kısmına yerleşmişse, böbreğin ana damarlarına (arter, ven) ulaşmışsa, böbrek toplayıcı kısımlarına (kaliksler ve renal pelvis) ulaşmışsa bu durumlarda parsiyel nefrektomi uygun değildir, bönbreğin tamamını almak gerekebilir. Parsiyel nefrektomi ameliyatı açık, laparoskopik ve robotik olarak yapılabilir.

Anestezi Şekli, Ameliyat Süresi ve Hastanede Kalış Süresi

Böbrek ameliyatlarında genel anestezi uygulanır. Ameliyatlar kanserin büyüklüğüne ve çevre organlara yayılması durumuna göre 2-3 saat sürebilir. Ameliyat sonrası hastalar 2-3 gün kadar hastanede kalır.

Ameliyat Öncesi Hazırlık

Böbrek tümörü ameliyatı genel anestezi altında yapılacağı için hastalardan buna uygun şekilde hazırlanması gerekir. Ameliyat öncesi hastaların değerlendirilmesinde şu hususlara dikkat edilmelidir;

• Ameliyat öncesi hastalar eğer aspirin gibi kan sulandırıcı kullanıyorsa 5-6 gün önceden mutlaka bunların kesilmesi gerekir.
• Hastalar kullandıkları hipertansiyon, kalp ve şeker hastalığı ilaçlarını almaya devam ederler.
• Ameliyat öncesi akciğer, kalp hastalığı gibi ameliyata engel bir durum olup olmadığını ortaya koymak için ilgili tetkikler yapılır.
• Genel kan testleri yapılır.
• Gerekirse kanama ihtimaline karşı kan ayarlanır.
• Hastalar ameliyattan 5-6 saat önceden yeme ve içmeyi keserler ve hastaneye yatışları yapılır.
• Eğer kanser büyük damarları tutmuşsa ameliyatın kalp-damar cerrahisi olan bir ünitede yapılması gerekir.
• Kanser komşu organları tutmuşsa gereği halinde ilgili bölümden ameliyat sırasında destek amacıyla konsültasyon istenir
• Aydınlatılmış onam formu hastaya okutulur ve onayı alınır.

Ameliyat Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Ameliyat sonrası bakım çok önemlidir. Ameliyatın seyri, hastanın yaşı ve ek kardiyovasküler hastalığı olanlarda yoğun bakım gerekebilir. Genel olarak böbrek kanseri ameliyatı sonrası dikkat edilecek hususlar şunlardır;

• Hastalar ameliyat sonrası 4-5 saat ağızdan hiçbir şey almaz, damar yoluyla beslenir
• Ağrılara karşı ağrı kesici ve proflaktik antibiyotik başlanır
• Ameliyatın seyrine göre hastalar gerekirse yoğun bakımda kalabilir
• Hastalar ameliyattan 4-5 saat sonra ağızdan sıvı alabilirler
• Hastalar 5-6 saat sonra yavaş yavaş yürümeye başlar
• Her şey iyi giderse 2-3 gün sonra hastalar taburcu edilir
• Ameliyat sonrası ağızdan ağrı kesici ve antibiyotik verilir
• Ameliyat sonrası 2-3 hafta hastaların ağır iş yapmamaları, spor yapmamaları önerilir.

Açık ve kapalı ameliyatların tıbbi olarak birbirine üstünlükleri var mıdır?

Böbrek kanserinin açık ve laparoskopik, robotik yolla yapılmasının tıbbi anlamda birbirlerine karşı her hangi bir üstünlükleri yoktur. Yani açık, laparoskopik ve robotik yolla yapılan radikal ve parsiyel nefrektomi ameliyatları sonrası hastaların yaşam süreleri, hastalığın tekrarlama oranları arasında herhangi bir fark yoktur.

Günümüzde teknolojinin ilerlemesi sayesinde böbrek ameliyatlarının çoğu artık kapalı yöntemlerle yapılmaktadır. Kapalı yöntemler de başlıca 2 grupta incelenir. Bunlar laparoskopik yöntemler ve robotik yöntemlerdir. Robotik yöntemler laparoskopik ve açık ameliyat yöntemlerine göre maliyet olarak daha pahalı tekniklerdir, buna karşın açık ameliyata göre bazı avantajları vardır.

Hangi durumlarda hangi yöntem uygulanır?

Böbrek tümörü tanısı konmuş hastalara hangi yötemle ameliyat yapılacağı hastanın ayrıntılı olarak değerlendirilmesi sonrası kararlaştırılır. Sonunda ameliyat açık veya laparoskopik ya da robotik olarak yapılır.

Açık böbrek ameliyatı yapılacak durumlar:

• Böbrek kanseri çok büyükse: Genelde 10 cm e kadar olan boyutlarda açık yöntem tercih edilir.
• Böbrek kanseri ilerlemiş ve komşu organları (karaciğer, dalak, böbrekler, büyük damarlar) tutmuşsa bu hastalara açık ameliyat yapılması daha uygundur.
• Daha önceden böbrek ameliyatı geçiren hastalar
• Daha önceden karın ameliyatı geçirenler
• Ekonomik nedenlerle laparoskopik ve robotik ameliyat olamayacak hastalar
• Cerrahın tecrübesi

Robotik ve laparoskopik böbrek ameliyatı yapılacak durumlar:

• Böbrek kanseri çok büyük değil, çevre organları tutmamışsa
• Daha önceden böbrek ameliyatı olmamış hastalar
• Daha önceden karın ameliyatı geçirmemiş hastalar
• Ekonomik olarak hastanın durumu uygunsa
• Ameliyatın yapılacağı teknik imkanlar mevcutsa
• Cerrahın bu konudaki tecrübesi ve uygun ekip varsa

Açık ameliyatın dezavantajları nelerdir?

Açık cerrahi ile yapılan radikal ve parsiyel nefrektomi ameliyatlarının ronbotik ve parsiyel yöntemlere göre bazı dezavantajları vardır.

• Kanama daha fazla olabilir
• Ameliyat kesisi (yara izi) daha fazla olabilir
• Yara iyileşmesi daha uzun bir zaman alabilir
• Hastalar ameliyat sonrası daha fazla hastanede kalabilirler
• Ameliyat sonrası ağrı daha fazla olabilir
• Hastaların normal hayatlarına başlamaları daha uzun zaman alabilir
• Maliyet olarak robotik ve laparoskopik ameliyatlara göre daha düşük olması bir avantajdır

Robotik ve laparoskopik böbrek kanseri ameliyatlarının avantajları nelerdir?

Son yıllarda böbrek kanseri ameliyatları daha az invaziv yöntemler olan laparoskopik ve robotik yöntemlerle yapılmaktadır. Klasik açık cerrahiye göre bu tekniklerin bazı önemli avantajları vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Kanama daha az olur
• Ameliyat kesisi daha küçüktür
• Yara iyileşmesi daha kısa sürede olur
• Hastanede kalış süresi açık ameliyata göre daha kısadır
• Ameliyat sonrası ağrı daha azdır
• Hastalar günlük hayatlarına daha erken başlar
• Açık ameliyata göre maliyeint daha yüksek olması (robotik ameliyat daha maliyetlidir) bir dezavantajdır.

Özet Olarak: Böbrek kanserleri kemoterapi (ilaç tedavisi) ve radyoterapiye (ışın tedavisi) karşı dirençli kanserlerdir. Yani kemoterapi ve radyoterapi bu kanserlere karşı çok etkili değildir. Günümüzde böbrek kanserlerinin tedavisinde en etkili yöntem cerrahi, yani kanserli böbreğin ameliyatla alınması yöntemidir. Hastalık ne kadar erken evrede yakalanırsa cerrahi sonrası hastaların yaşam süreleri o kadar yüksek ve tekrarlama oranı da o kadar düşüktür. Bu bakımdan böbrek kanserinde daha iyi bir sonuç alabilmek için hastaların mümkün olduğu kadar erken evrelerde (dönem) yakalanması gerekir.

Böbrek kanserlerinin erken tanı ve tedavi sonrası nükslerin (tekrarlama) takibinde kullanılan tümör markırları (belirteç) yoktur. Bu kanserler tedadüfen başka hastalıkların araştırılması sırasında ultrasonografi ve tomografi gibi tetkikler sayesinde yakalanır veya bilinçli hastaların düzenli kontrolleri sırasında tespit edilir. Kemik ağrıları, kanama ve karında kitle ile tespit edilen hastalarda genellikle hastalık ilerlemiş demektir.

Radikal nefrektomi genellikle açık veya laparoskopik yöntemle yapılır, robotik yöntem maliyetli olduğu için ve her yerde de yapılabilme imkanı olmadığından pek tercih edilmez. Parsiyel nefrektomi genellikle kapalı yöntemlerle (robotik, laparoskopik) yapılmaktadır. Biz de uzun zamandır açık, robotik ve laparoskopik yöntemle böbrek ameliyatı konusunda yeterince tecrübeye sahibiz ve hastalarımıza uygun yöntemleri başarı ile yapmaktayız. Sonuçlarımız uluslararası literatürle uyumludur.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

İstanbul- TÜRKİYE

Aşağıdaki panel üzerinden doktorumuzdan online randevu alabilirsiniz.