Erken Boşalma için Seçici Dorsal Krioablasyon (SDC, PE), erken boşalma süresini uzatmayı amaçlayan, minimal invaziv bir prosedürdür. Bu yöntem, kriyoterapi kullanarak penisin dorsal sinirlerini seçici olarak ablasyon yaparak sinir hassasiyetini azaltmayı hedefler. Bu teknik, erektil fonksiyonu korurken sinir duyarlılığını azaltarak erken boşalma (PE) sorunu yaşayan bireyler için uzun vadeli bir çözüm olabilir.

Erken boşalma için seçici dorsal krioablasyon nedir?

Erken boşalma için seçici dorsal krioablasyon, kriyoterapi kullanarak penisin dorsal sinirlerini seçici olarak hedefleyen ve hassasiyetini azaltan minimal invaziv bir prosedürdür. Bu işlem, sinirlere kontrollü soğutma uygulanarak ejakülasyon süresinin uzatılmasını amaçlar. Geleneksel tedavilerden fayda görmeyen hastalar için yeni bir alternatif olarak ortaya çıkmaktadır.

Seçici dorsal krioablasyonun mekanizması

Bu teknik, erken boşalma üzerinde önemli rol oynayan dorsal penil siniri hedef alarak çalışır. İşlem şu adımları içerir:

• Dorsal Penil Sinirin Belirlenmesi: Ultrason veya sinir haritalama yöntemiyle, aşırı hassasiyete neden olan sinir dalları tespit edilir.
• Krioablasyon Uygulaması: Bir kriyoprob (dondurma probu) kullanılarak -40°C ila -60°C arasında değişen kontrollü soğutma uygulanır. Aşırı aktif sinir lifleri seçici olarak ablasyon yapılarak fazla duyusal sinyalin iletilmesi önlenir.
• Sinir Desensitizasyonu: Dondurma işlemi sinir iletimini geçici veya kalıcı olarak kesintiye uğratarak penis duyarlılığını azaltır. Bu durum, erektil fonksiyonu önemli ölçüde etkilemeden ejakülasyon süresini uzatmaya yardımcı olur.
• Kademeli Sinir Yenilenmesi: Ablasyonun boyutuna bağlı olarak zamanla kısmi sinir yenilenmesi görülebilir. Bu, gerektiğinde işlemin tekrarlanmasına olanak tanır.

Bu yöntem, geleneksel tedavilere alternatif olarak minimal invaziv bir çözüm sunarken, sistemik yan etkileri de en aza indirir.

Seçici dorsal krioablasyon nasıl yapılır?

Bu prosedür genellikle lokal anestezi altında, ayaktan tedavi şeklinde gerçekleştirilir.

Ameliyat Öncesi Hazırlık

• Hasta Değerlendirmesi: Boşalma süresi, penis hassasiyeti ve altta yatan diğer tıbbi durumlar değerlendirilir.
• Ultrason/Sinir Haritalama: Dorsal penil sinir dalları belirlenerek işlem sırasında hassas hedefleme sağlanır.
• Anestezi: Penisin dorsal tabanına lokal anestezik (örn. lidokain) uygulanarak işlem sırasında rahatsızlık en aza indirilir.

Krioablasyon İşlemi

• Kriyoprobun Yerleştirilmesi: 2-3 mm çapında ince bir kriyoprob, belirlenen sinir dallarına yakın bir noktaya perkutane (deriden geçilerek) yerleştirilir.
• Soğutma İşlemi: Kriyoprob, sıvı nitrojen veya argon gazı kullanarak -40°C ila -60°C arasında kontrollü bir soğutma sağlar.
• Dondurma-Çözülme Döngüsü: Sinirlerin etkili bir şekilde ablasyon edilmesini sağlamak için genellikle dondurma-çözülme-dondurma döngüsü uygulanır.
• İzleme: Isı sensörleri kullanılarak çevre dokulara zarar verilmeden optimal soğutma sağlanır.

Ameliyat Sonrası Bakım ve İyileşme

• Baskı ve Bandaj Uygulaması: Hafif bir pansuman ile şişlik azaltılır.
• Ağrı Yönetimi: Hafif ağrılar için NSAID’ler veya analjezikler önerilebilir.
• Aktivite Kısıtlamaları: Hastaların iyileşme sürecini desteklemek için 2-4 hafta cinsel aktiviteden kaçınmaları önerilir.
• Takip Muayenesi: 4-6 hafta içinde duyarlılık azalması ve boşalma kontrolü değerlendirilir.

SDC’nin avantajları nelerdir?

Bu yöntem, kronik erken boşalma sorunu yaşayan ve ilaçlardan fayda görmeyen hastalar için ilaç dışı bir yaklaşım sunar:

• Ejakülasyon Süresinde Artış: Çoğu hastada ejakülasyon süresi önemli ölçüde uzar ve erektil fonksiyon büyük ölçüde korunur.
• Sinir Yenilenme Potansiyeli: Bazı hastalarda zamanla hassasiyet geri dönebilir, bu da gerektiğinde tekrar tedaviye olanak tanır.
• Minimal Yan Etki: Cerrahi sinir kesilmesi (nörektomi) ile karşılaştırıldığında, kriyoterapi daha fazla sinir fonksiyonunu koruyarak kalıcı uyuşukluk riskini azaltır.

SDC’nin etkinliği, geri döndürülebilirliği ve tekrarlanabilirliği

Genel olarak, selektif dorsal krioablasyon, uzun süreli etkileri tersine çevrilebilirlik ve tekrarlanabilirlik esnekliği ile dengeleyerek, erken boşalma yönetimi için umut verici bir seçenek sunar.

Etkinlik Süresi:

• Selektif dorsal krioablasyonun etkileri genellikle birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir.
• Bireysel sonuçlar farklılık gösterebilir; bazı hastalar uzun süreli fayda görürken, bazıları sinirlerin yeniden yapılanmasıyla hassasiyetin kademeli olarak geri döndüğünü fark edebilir.

Geri dönüşebilirlik:

• Bu prosedür tersine çevrilebilir olacak şekilde tasarlanmıştır.
• Sinirlerin kendini yenilemesi zamanla hassasiyetin geri kazanılmasına yol açabilir ve istenildiğinde etkilerin azalmasına olanak tanır.

Tekrarlanabilirlik:

• Minimal invaziv doğası ve sinirlerin yenilenme potansiyeli göz önüne alındığında, işlem tekrarlanabilir.
• Eğer etkiler azalmaya başlarsa veya erken boşalma belirtileri tekrar ortaya çıkarsa, yeniden tedavi seçenekleri değerlendirilebilir.

SDC’nin başarı oranı ne kadardır?

Bu deneysel teknik, penil hassasiyeti azaltarak intravajinal ejakülasyon gecikme süresini (IELT) uzatmayı hedefler. İlk klinik çalışmalar ve vaka raporları umut verici sonuçlar göstermektedir:

Klinik Etkinlik:

• Çalışmalar ve erken klinik raporlar, intravajinal boşalma gecikme süresinde (IELT) önemli bir iyileşme olduğunu göstermektedir. Birçok hasta, işlem sonrası IELT’nin 2 ila 5 kat arttığını deneyimlemektedir. İyileşmeler genellikle birkaç hafta içinde fark edilir ve sinir yenilenmesine bağlı olarak aylarca hatta yıllarca sürebilir.
• Erken klinik raporlar, hastaların %70’ten fazlasının elde edilen iyileşmeden memnun olduğunu göstermektedir.
• Sinir yenilenmesi nedeniyle hassasiyet kademeli olarak geri dönerse, bazı hastalar için işlemin tekrarlanması gerekebilir.
• Hastalar genellikle boşalma gecikmesinde başlangıca kıyasla 2 ila 5 katlık bir uzama yaşar.
• Duyusal azalma genellikle kısmi olup, normal erektil fonksiyonun ve cinsel haz hissinin korunmasını sağlar.

Uzun Vadeli Sonuçlar:

• Birçok hasta, işlem sonrası 6 aydan birkaç yıla kadar kalıcı faydalar bildirmektedir.
• Zamanla belirli bir düzeyde sinir yenilenmesi meydana gelebilir, bu da tekrar tedavi gerektirebilir.

Hasta Memnuniyeti:

• Minimal invaziv doğası ve ilaçlara kıyasla sistemik yan etkilerin olmaması nedeniyle yüksek hasta memnuniyeti sağlanmaktadır.
• Aşırı hassasiyete bağlı erken boşalma yaşayan hastalar en iyi yanıtı vermektedir.

Genel olarak, Selektif Dorsal Krioablasyon, uzun süreli sonuçlar ve minimal komplikasyonlarla birlikte, ilaç tedavilerine ve cerrahi nevrektomiye umut verici bir alternatif olarak görünmektedir.

Komplikasyonlar

Minimal invaziv bir prosedür olmasına rağmen bazı potansiyel yan etkiler oluşabilir:

• Geçici Uyuşma veya Duyusal Değişiklikler: Bazı hastalar, tedavi edilen bölgede uyuşma veya azalmış hassasiyet yaşayabilir. Bu durum genellikle geçicidir, ancak nadir durumlarda beklenenden daha uzun sürebilir.
• Ağrı veya Rahatsızlık: İşlem sonrası tedavi bölgesinde hafif ila orta derecede ağrı yaygındır. Bu rahatsızlık genellikle reçetesiz ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilir.
• Ödem ve Şişlik: Krioablasyon sonrası oluşan enflamatuar yanıt nedeniyle lokal şişlik veya ödem görülebilir. Genellikle birkaç gün ila birkaç hafta içinde düzelir.
• Hematoma veya Morarma: Kriprobun yerleştirilmesi, tedavi bölgesinde morarmaya veya küçük bir hematom oluşumuna neden olabilir.
• Enfeksiyon: Her invaziv işlemde olduğu gibi, delinme bölgesinde enfeksiyon riski vardır. Steril tekniklerin uygulanması ve uygun postoperatif bakım, bu riski en aza indirmeye yardımcı olur.
• Aşırı Ablasyon Nedeniyle Aşırı Duyarsızlaşma: Ablasyon çok geniş kapsamlı yapılırsa, hastalar cinsel hazda azalma veya orgazm olma güçlüğü yaşayabilir.
• Erektil Fonksiyon Üzerinde Olası Etki: İşlem erektil fonksiyonun korunması için tasarlanmış olsa da, çevredeki sinirlere istem dışı zarar verilmesi nadir durumlarda ereksiyon kalitesini etkileyebilir.
• Yara Dokusu Oluşumu: Ablasyon bölgesinde skar dokusu gelişme ihtimali vardır. Bu durum, sinir yenilenme dinamiklerini potansiyel olarak değiştirebilir.

Bu komplikasyonlar nadirdir ve çoğu dikkatli bir cerrahi teknik ve uygun hasta takibi ile önlenebilir.

Özet

Seçici dorsal krioablasyon, erken boşalma tedavisinde umut vadeden bir seçenek olarak dikkat çekmektedir. İlaçlara yanıt vermeyen hastalar için, daha az yan etki ile uzun vadeli bir çözüm sunabilir. Ancak, bu teknik hala gelişmekte olup, daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK
Ürolog
İstanbul – TÜRKİYE