Yüksek mesane boynu veya mesane boynu yükselmesi (MBY), mesanenin üretraya bağlandığı bölgenin normalden daha yüksek bir konumda olduğu bir durumdur. Bu anatomik varyasyon, idrar yapma zorluğu, mesanenin tam boşaltılamaması ve idrar retansiyonu gibi çeşitli idrar problemlerine yol açabilir. Genellikle sistoskopi veya ürodinamik testler gibi görüntüleme çalışmaları ile teşhis edilir.

Etkili tedavi, altta yatan nedeni belirlemek ve hastanın spesifik durumuna uygun müdahaleyi planlamak için bir ürolog tarafından yapılacak kapsamlı bir değerlendirme gerektirir.

MBY ve tedavisi hakkında merak edilenler

PNE, BPH (iyi huylu prostat hiperplazisi) gibi idrar yapma zorluklarına neden olur. Ciddi vakalarda cerrahi tedavi gereklidir. Aşağıda bu hastalık hakkında sıkça sorulan soruları ve cevaplarını özetlemeye çalıştım.

Yüksek mesane boynu nedir?

Cevap: Mesane boynu yüksekliği, mesane ile üretra arasındaki bağlantı bölgesinin normalden daha yüksek bir konumda olduğu bir durumdur. Bu, idrar yapma zorluğu, mesanenin tam boşaltılamaması ve idrar retansiyonu gibi idrar problemlerine yol açabilir.

MBY’nin nedenleri nelerdir?

Cevap: Doğuştan (doğumdan itibaren) olabilir veya ameliyatlar, radyasyon tedavisi, pelvik travma veya erkeklerde iyi huylu prostat hiperplazisi (BPH) gibi faktörler nedeniyle sonradan kazanılmış olabilir.

Belirtileri nelerdir?

Cevap: Belirtiler arasında zayıf idrar akımı, idrar yaparken zorlanma, sık idrara çıkma ve mesanenin tam boşalmamış hissi bulunur. Ciddi vakalar, kalan idrar nedeniyle idrar yolu enfeksiyonları ve mesane taşlarına yol açabilir.

MBY nasıl teşhis edilir?

Cevap: Teşhis genellikle sistoskopi, ürodinamik testler ve bazen mesane ve üretranın anatomisini değerlendirmek için MRI veya CT taramaları gibi görüntüleme çalışmaları ile yapılır.

Tedavi seçenekleri nelerdir? Cevap: Tedavi seçenekleri şunlardır:

• İlaçlar: Mesane boynu kaslarını gevşetmek için alfa-blokerler (örneğin, tamsulosin, alfuzosin).
• Minimal İnvaziv Prosedürler: Balon dilatasyonu veya mesane boynu transüretral rezeksiyonu (TURBN).
• Cerrahi: Anatomik konumu düzeltmek için mesane boynu insizyonu veya süspansiyonu. Bu operasyon, 05 ve 07 saat seviyelerinde prostatın transüretral insizyonu (TUIP) olarak adlandırılır. Bu işlem, holmiyum lazer (HOLEP) ile yapılabilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Artan sıvı alımı, zamanlı idrar yapma programları ve pelvik taban egzersizleri.

İlaçlar tedavi için etkili midir?

Cevap: Evet, alfa-blokerler gibi ilaçlar, bazı hastalarda mesane boynu kaslarını gevşetmede ve idrar yapmayı kolaylaştırmada etkili olabilir. Ancak, etkinlik şiddete ve altta yatan nedene bağlı olarak değişir.

Hangi minimal invaziv prosedürler mevcuttur?

Cevap: Balon dilatasyonu gibi prosedürler, mesane boynunu genişleten ve transüretral rezeksiyon (TURBN) gibi tıkanıklık yapan dokuyu çıkaran işlemler mevcuttur ve idrar akışını iyileştirir.

MBY için cerrahi ne zaman gereklidir?

Cevap: İlaçlar ve minimal invaziv prosedürler etkisiz olduğunda cerrahi düşünülür. Cerrahi seçenekler, anatomik konumu düzeltmeyi ve idrar akışını iyileştirmeyi amaçlar.

Yaşam tarzı değişiklikleri semptomların yönetilmesine yardımcı olabilir mi?

 Cevap: Evet, yaşam tarzı değişiklikleri semptomların yönetilmesine yardımcı olabilir. Bu değişiklikler arasında sıvı alımının artırılması, zamanlı idrar yapma programlarına uyulması ve mesaneyi destekleyen kasları güçlendirmek için pelvik taban egzersizleri yer alır.

Tedavi sonrası ne beklemeliyim?

Cevap: Tedavi sonrası çoğu hasta, iyileşmiş idrar akışı ve azalan semptomlar yaşar. Ancak, komplikasyonlar veya semptomların tekrarlaması için takip bakım önemlidir. Sağlık hizmeti sağlayıcınız, alınan tedaviye dayalı olarak spesifik talimatlar verecektir.

Tedavi sonrası MBY tekrarlayabilir mi?

Cevap: Tedavi genellikle etkili olsa da, altta yatan neden tam olarak ele alınmadığında tekrarlama olasılığı vardır. Durumunuzu izlemek ve tekrarlayan semptomları hızlıca yönetmek için düzenli takip önemlidir.

Bu hastalık olduğundan şüphelenirsem kime danışmalıyım?

Cevap: Yüksek mesane boynuna sahip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız, idrar yolu ve erkek üreme sistemi bozukluklarında uzmanlaşmış bir üroloğa danışmalısınız. Kapsamlı bir değerlendirme yaparak uygun tedavi seçeneklerini önerebilirler.

Tedavinin komplikasyonları hakkında sıkça sorulan sorular

Bu hastalığın cerrahi tedavisi minimal invaziv endoskopik bir prosedürdür. Çok nadir ve minimal komplikasyonlar olabilir. HOLEP ve TUR yöntemleri ile bu yöntemleri çok başarılı bir şekilde yıllardır uygulamaktayız. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

Tedavi için kullanılan ilaçların potansiyel komplikasyonları nelerdir?

Cevap: Alfa-blokerler gibi ilaçlar, baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, burun tıkanıklığı ve retrograd ejakülasyon (meni üretradan dışarı çıkmak yerine mesaneye girer) gibi yan etkilere neden olabilir.

Minimal invaziv prosedürlerle ilişkili riskler nelerdir? Cevap: Balon dilatasyonu veya transüretral rezeksiyon (TURBN) gibi minimal invaziv prosedürlerin riskleri arasında kanama, enfeksiyon, idrar kaçırma ve üretral darlık (üretranın daralması) bulunur.

Cerrahiden kaynaklanan komplikasyonlar nelerdir? Cevap: Cerrahi komplikasyonlar şunları içerebilir:

• Kanama: Cerrahi sırasında veya sonrasında aşırı kanama.
• Enfeksiyon: Antibiyotik gerektiren ameliyat sonrası enfeksiyonlar.
• İdrar Kaçırma: Mesane kontrolünün kaybı.
• Yara ve Darlık: Üretrada daralmaya yol açan yara dokusu oluşumu.
• Cinsel İşlev Bozukluğu: Erektil disfonksiyon veya retrograd ejakülasyon gibi sorunlar.

Tedavi sonrası komplikasyonlar ne kadar yaygındır?

Cevap: Komplikasyonların sıklığı, tedavi türüne ve bireysel hasta faktörlerine bağlı olarak değişir. Minimal invaziv prosedürler, daha invaziv cerrahi müdahalelere kıyasla genellikle daha düşük komplikasyon riski taşır. Sağlık hizmeti sağlayıcınızla riskleri tartışmak, özel durumunuza dayalı olarak daha net bir tablo sunabilir.

Hastalığın tedavisinde yaşam tarzı değişikliklerinin komplikasyonları olabilir mi? Cevap: Yaşam tarzı değişiklikleri genellikle güvenlidir, ancak bazı bireyler zamanlı idrar yapma programlarına uyum sağlamak veya pelvik taban egzersizlerini yapmakta zorluk veya rahatsızlık yaşayabilirler.

Tedavi sonrası komplikasyon riskini nasıl azaltabilirim?

Cevap: Riskleri en aza indirmek için, sağlık hizmeti sağlayıcınızın tedavi öncesi ve sonrası talimatlarını dikkatle takip edin, iyi hijyen sağlayın, yeterince su için, tam iyileşene kadar zorlayıcı aktivitelerden kaçının ve tüm takip randevularına katılın.

Tedavi sonrası komplikasyon yaşarsam ne yapmalıyım?

Cevap: Şiddetli ağrı, yoğun kanama, enfeksiyon belirtileri (ateş, titreme veya kötü kokulu idrar) veya idrar yapmada zorluk gibi komplikasyonlar yaşarsanız, değerlendirme ve yönetim için derhal sağlık hizmeti sağlayıcınıza başvurun.

Tedavi sonrası komplikasyonlar etkili bir şekilde yönetilebilir mi?

Cevap: Evet, çoğu komplikasyon erken tıbbi müdahale ile etkili bir şekilde yönetilebilir. Komplikasyonların erken tespiti ve tedavisi, en iyi sonuçlar için önemlidir.

Komplikasyonlar tedavimin uzun vadeli başarısını etkiler mi?

Cevap: Komplikasyonlar, hemen iyileşme sürecini etkileyebilir, ancak doğru ve zamanında ele alınırsa tedavinin uzun vadeli başarısını mutlaka etkilemez. Düzenli takip ve tedavi planlarına uyum önemlidir.

Tedavi ile ilişkili uzun vadeli komplikasyonlar var mı?

Cevap: Uzun vadeli komplikasyonlar arasında kalıcı idrar semptomları, kronik idrar yolu enfeksiyonları ve cinsel işlev bozukluğu bulunabilir. Sürekli yönetim ve düzenli kontroller, bu sorunların hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Komplikasyonları izlemek için tedavi sonrası hangi takip bakımı gereklidir?

Cevap: Takip bakımı genellikle iyileşmeyi izlemek, idrar fonksiyonunu değerlendirmek ve komplikasyonların erken belirtilerini tespit etmek için sağlık hizmeti sağlayıcınıza düzenli ziyaretleri içerir. İhtiyaç duyulduğunda görüntüleme çalışmaları ve idrar testleri yapılabilir.

Komplikasyonları en aza indirmek için tedaviye nasıl hazırlanabilirim?

Cevap: Hazırlık şunları içerebilir:

• Tıbbi geçmişinizi ve mevcut ilaçlarınızı doktorunuzla tartışmak.
• Açlık veya bağırsak hazırlığı gibi ameliyat öncesi talimatları takip etmek.
• Evde tedavi sonrası bakım ve destek ayarlamak.
• Prosedürü, potansiyel riskleri ve tedavi sonrası bakım talimatlarını anladığınızdan emin olmak.

Özet

PNE, nadir bir hastalıktır. Ciddi semptomatik vakalarda endoskopik cerrahi ile çok başarılı sonuçlar elde edilir. Genç ve bekar erkeklerde bu tür cerrahi müdahaleler sonrası retrograd ejakülasyon çok düşük bir oranda ortaya çıkabilir.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Ürolog

İstanbul- TÜRKİYE