Penil Mondor hastalığı (PMH), penisin yüzeysel damarlarında iltihaplanma ve tromboz (kan pıhtılarının oluşması) ile karakterize edilen nadir bir tıbbi durumdur. Bu durum öncelikle penisin dorsal (üst) veya lateral (yan) yüzeyinde bulunan damarları etkiler. Adını ilk kez 1939’da tanımlayan Fransız cerrah Henri Mondor’dan alan Mondor hastalığı, tipik olarak iyi huylu ve kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır; yani genellikle tehlikeli değildir ve zamanla kendi kendine düzelme eğilimindedir.

Penil Mondor hastalığı genellikle ağrı, şişlik ve genital bölgede ele gelen sert kordonlar veya kabarık damarların varlığı gibi semptomlarla kendini gösterir. Bu semptomlar üzücü olabilir ve bireylerin tıbbi yardım almasına neden olabilir. Mondor hastalığının kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır ancak penis bölgesindeki travma veya yaralanma ile ilişkili olduğuna inanılmaktadır. Şiddetli cinsel ilişki, agresif mastürbasyon veya cinsel oyun sırasında hafif yaralanmalar gibi aktiviteler sıklıkla bu durumun gelişimiyle ilişkilidir.

Mondor hastalığı semptomları nedeniyle rahatsız edici ve endişe verici olabilse de, genellikle özel bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duymadan kendiliğinden düzelen iyi huylu bir durum olarak kabul edilir. Tedavi genellikle ağrının giderilmesini, alevlendirici faktörlerden kaçınmayı ve iyileşmesi için vücuda zaman tanınmasını içerir.

PMH olduğundan şüphelenen veya genital bölgede semptomlar yaşayan bireylerin, doğru tanı ve tedavi konusunda rehberlik için bir sağlık uzmanına başvurmaları önemlidir. Bu, benzer semptomların diğer potansiyel nedenlerini ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir ve durumun genellikle ciddi olmayan doğası hakkında güvence sağlayabilir. Bu yazımda PMD hakkında bilgi vereceğim.

Penil Mondor Hastalığı Nedir?

Penil Mondor hastalığı veya basitçe Mondor hastalığı olarak da bilinen Mondor penis hastalığı, penisteki yüzeysel damarların iltihaplanmasıyla karakterize edilen nadir bir tıbbi durumdur. Bu durum tipik olarak penisin dorsal (üst) veya lateral (yan) yüzeyinde ağrılı, elle hissedilebilen kordon benzeri bir yapı olarak ortaya çıkar. Etkilenen damarlar sertleşir ve şişer ve cilt altında görülebilir veya hissedilebilir.

Mondor hastalığının penisteki kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak penis bölgesindeki travma veya yaralanma ile ilgili olduğuna inanılmaktadır. Bazı potansiyel tetikleyiciler veya katkıda bulunan faktörler arasında cinsel aktivite, kuvvetli mastürbasyon veya penisin diğer mekanik yaralanma biçimleri bulunabilir.

PMH, ağrı ve etkilenen damarların görünümü nedeniyle rahatsız edici ve endişe verici olabilse de, genellikle iyi huylu ve kendi kendini sınırlayan bir durumdur. Vakaların çoğu, özel bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duymadan birkaç haftadan birkaç aya kadar kendi kendine düzelir. Ağrı yönetimi ve güvence çoğu zaman bakımın temel dayanaklarıdır.

PMH olduğundan şüpheleniyorsanız veya genital bölgede olağandışı semptomlar yaşıyorsanız, diğer olası nedenleri dışlamak ve yönetim ve tedavi konusunda uygun rehberlik almak için bir Üroloğa danışmanız çok önemlidir.

Hastalığın nedenleri nelerdir?

Mondor hastalığının penisteki kesin nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, penis bölgesindeki travma veya yaralanma ile ilişkili olduğuna inanılmaktadır. Bazı potansiyel nedenler veya katkıda bulunan faktörler şunlardır:

• Travma veya Yaralanma: Mondor’un penis hastalığının en yaygın tetikleyicisi, penis bölgesinin bir tür fiziksel travması veya yaralanmasıdır. Bu travma şiddetli cinsel ilişki, agresif mastürbasyon gibi aktivitelerden ve hatta cinsel oyun sırasındaki küçük yaralanmalardan kaynaklanabilir.
• Cerrahi veya Tıbbi İşlemler: Bazı durumlarda penisteki Mondor hastalığı, genital bölgedeki cerrahi prosedürlerin bir komplikasyonu olarak gelişebilir. Bu sünnet veya vazektomi gibi prosedürleri içerebilir.
• Enfeksiyonlar: Daha az yaygın olmakla birlikte, genital bölgedeki enfeksiyonlar potansiyel olarak damarlarda iltihaplanmaya yol açabilir ve Mondor hastalığının gelişmesine katkıda bulunabilir.
• Tromboz: Bu durum penisin yüzeysel damarlarında tromboz veya kan pıhtılarının oluşmasını içerir. Damarlarda meydana gelen travma veya tahriş, damarların iltihaplanmasına ve pıhtı oluşmasına neden olabilir.
• Cinsel Aktivite: Cinsel ilişki veya mastürbasyon sırasında aşırı sürtünme veya baskıyı da içeren yoğun veya uzun süreli cinsel aktivite, bu durumun gelişme riskini artırabilir.

Mondor’un penis hastalığının genellikle iyi huylu ve kendi kendini sınırlayan bir durum olarak kabul edildiğini unutmamak önemlidir. Bu potansiyel nedenler hastalığın gelişimiyle ilişkili olsa da, durum genellikle zamanla kendi kendine düzelir ve genellikle ciddi komplikasyonlara yol açmaz. Mondor hastalığınız olduğundan şüpheleniyorsanız veya genital bölgede semptomlar yaşıyorsanız, uygun bir değerlendirme ve yönetim konusunda rehberlik için tıbbi yardım almanız önerilir.

Hastalığın belirtileri nelerdir?

Mondor’un penis hastalığı tipik olarak çeşitli karakteristik semptomlarla ortaya çıkar. Mondor hastalığının penisteki yaygın belirtileri ve semptomları şunlardır:

• Ağrı: Ağrı genellikle Mondor hastalığının en belirgin ve rahatsız edici semptomudur. Ağrı genellikle penisin dorsal (üst) veya lateral (yan) yüzeyi boyunca ele gelen, sert, kordon benzeri bir yapı olan etkilenen bölgede lokalize olur.
• Şişme: Mondor hastalığından etkilenen damarlar şişer ve deri altında kabarık, kırmızımsı veya mavimsi çizgiler şeklinde görünebilir. Şişlik genellikle etkilenen damarlarla sınırlıdır.
• Palpe Edilebilen Kordon ele gelmesi: İltihaplı damarlar sıklıkla derinin altında sert, kordon benzeri bir yapı olarak hissedilir. Bu kordon genellikle dokunulduğunda hassastır.
• Görünür Damarlar: Bazı durumlarda, şişmiş damarlar cilt yüzeyinde görülebilir ve bu da kan damarlarının kabarık, belirgin bir görünüm kazanmasına neden olur.
• Rahatsızlık: Mondor hastalığı olan bireyler, ağrının yanı sıra, etkilenen bölgede rahatsızlık veya çekilme hissi yaşayabilirler.
• Sınırlı Hareketlilik: Semptomlar bazen penisin esnekliğini ve hareketliliğini sınırlayarak cinsel aktivite veya ereksiyon sırasında rahatsızlık verebilir.

Bu semptomların rahatsız edici olabilmesine rağmen, PMH genellikle iyi huylu bir durum olarak kabul edildilir ve çoğu vakanın özel tıbbi tedaviye ihtiyaç duymadan kendi kendine düzelir. Bununla birlikte, bu semptomları yaşıyorsanız diğer potansiyel nedenleri dışlamak ve yönetim ve ağrının hafifletilmesi konusunda uygun rehberlik almak için bir Üroloji uzmanına danışmak gerekir.

Penil Mondor hastalığı tehlikeli midir?

PMH genellikle iyi huylu ve kendi kendini sınırlayan bir durum olarak kabul edilir; bu, genellikle tehlikeli olmadığı ve ciddi sağlık komplikasyonlarına yol açmadığı anlamına gelir. Rahatsız edici ve acı verici olabilse de genellikle özel bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duymadan zamanla kendi kendine düzelir. Yüzeysel damarların ağrısı ve şişmesi de dahil olmak üzere semptomlar birkaç haftadan birkaç aya kadar kendiliğinden iyileşme eğilimindedir.

Ancak penisinizde Mondor hastalığı olduğundan şüpheleniyorsanız veya genital bölgede semptomlar yaşıyorsanız bir Üroloji uzmanına danışmanız önemlidir. Bu, tanıyı doğrulamak ve benzer semptomların diğer potansiyel nedenlerini dışlamak için önemlidir. Ek olarak, bir sağlık uzmanı ağrı yönetimi konusunda rehberlik sağlayabilir ve durum hakkında güvence sunabilir.

Nadir durumlarda, tanı konusunda belirsizlik varsa veya semptomlar devam ederse veya kötüleşirse, daha ciddi durumları dışlamak için daha ileri değerlendirme ve testler yapılabilir. Sağlığınızla ilgili endişeleriniz varsa veya olağandışı veya kalıcı semptomlar yaşıyorsanız daima tıbbi yardım alın.

Mondor hastalığının tanısı nasıl konur?

PMH tanısı tipik olarak klinik değerlendirme ve tıbbi öykünün bir kombinasyonunu içerir. Bu durumun nasıl teşhis edildiği aşağıda açıklanmıştır:

• Fizik Muayene: Ürolog veya pratisyen hekim gibi bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, genital bölgenin fizik muayenesini gerçekleştirecektir. Penisin görünümünü değerlendirecek, ele gelen kordonları veya şişmiş damarları arayacak ve dokunma anında hassasiyet veya ağrı olup olmadığını kontrol edecekler.
• Tıbbi Geçmiş: Sağlık uzmanı semptomların başlangıcını, peniste yakın zamanda meydana gelen herhangi bir travmayı veya yaralanmayı ve tanıya katkıda bulunabilecek diğer ilgili faktörleri anlamak için ayrıntılı bir tıbbi öykü alacaktır.
• Ayırıcı Tanı: Teşhisi doğrulamak ve benzer semptomların diğer potansiyel nedenlerini dışlamak için sağlık uzmanı penil tromboflebit, Peyronie hastalığı veya diğer penis enfeksiyonları gibi diğer durumları göz önünde bulundurabilir. Belirsizlik olması durumunda teşhis testleri istenebilir.
• Görüntüleme Çalışmaları: Bazı durumlarda, etkilenen damarları görselleştirmek ve trombozun (kan pıhtıları) varlığını doğrulamak için ultrason görüntüleme kullanılabilir. Ultrason Mondor hastalığını diğer durumlardan ayırmaya yardımcı olabilir.
• Kan Testleri: Kan pıhtısı oluşumuna veya iltihaplanmaya katkıda bulunabilecek altta yatan tıbbi durumları dışlamak için kan testleri yapılabilir.
• Biyopsi (Nadiren): Tanının belirsiz kaldığı çok nadir ve atipik vakalarda, diğer daha ciddi durumları dışlamak için etkilenen bölgeden biyopsi alınması düşünülebilir.

Sağlık uzmanı bu teşhis adımlarını izleyerek ilgili tüm bilgileri topladıktan sonra Mondor’un penis hastalığının teşhisini koyabilir. Bu rahatsızlığa sahip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız veya genital bölgede semptomlar yaşıyorsanız, doğru tanıyı koymak ve yönetim ve tedavi konusunda uygun rehberlik almak için bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.

Hastalığın tedavisi nasıl yapılır?

Mondor’un penis hastalığının tedavisi genellikle konservatiftir ve semptomları hafifletmeye odaklanır. Bu durum genellikle kendi kendini sınırlar ve zamanla kendi kendine düzelme eğilimindedir. PMH yönetmeye yönelik bazı yaygın yaklaşımlar şunlardır:

• Ağrının Giderilmesi: Asetaminofen (Tylenol) gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler veya ibuprofen (Advil, Motrin) gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) bu durumla ilişkili ağrı ve rahatsızlığın hafifletilmesine yardımcı olabilir. Daima ilaç etiketindeki dozaj talimatlarını izleyin ve rehberlik için bir sağlık uzmanına danışın.
• Ağırlaştırıcı Faktörlerden Kaçınma: Belirtiler düzelene kadar şiddetli cinsel aktivite veya mastürbasyon gibi durumu kötüleştirebilecek faaliyetlerden geçici olarak kaçınmanız önerilir. Etkilenen bölgedeki sürtünmeyi ve baskıyı azaltmak iyileşmeye yardımcı olabilir.
• Sıcak Kompresler: Etkilenen bölgeye kısa sürelerle (her seferinde 10-15 dakika) sıcak kompres uygulamak ağrının azalmasına ve iltihaplı damarların gevşemesine yardımcı olabilir.
• Yükseklik: Kalçalarınız yukarıda olacak şekilde uzanarak pelvik bölgeyi yükseltmek, etkilenen damarlarda kan birikmesini azaltmaya ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Destekleyici İç Giyim: Külot veya kompresyon şortu gibi destekleyici iç çamaşırı giymek, penis üzerindeki hareketi ve baskıyı en aza indirerek bir miktar rahatlama sağlayabilir.
• Antikoagülan ve aspirin tedavisi: Çoğu durumda Penil Mondor hastalığı bu konservatif önlemlerle birkaç hafta içinde iyileşir. Antikoagülan tedavi genellikle gerekli değildir çünkü durum yüzeysel bir damarı içermektedir ve derin ven trombozu (DVT) veya pulmoner emboli gibi komplikasyon riski son derece düşüktür. Bununla birlikte, pıhtının daha derin damarlara yayıldığı yönünde işaretlerin olduğu nadir durumlarda veya hastanın pıhtı oluşumu riskini artıran altta yatan koşulları varsa, bir sağlık uzmanı antikoagülan tedaviyi düşünebilir. Bu karar vaka bazında verilecek ve hastanın tıbbi geçmişinin ve risk faktörlerinin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesini gerektirecektir.
• Zaman ve Sabır: Mondor’un penis hastalığı genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar kendiliğinden iyileşir. Sabırlı olmak ve vücudun iyileşmesine zaman tanımak önemlidir.

PMH kendi kendini sınırlayan bir durum olduğu düşünüldüğünden çoğu durumda cerrahi müdahale gerekli değildir. Ancak komplikasyon varsa veya durum beklendiği gibi iyileşmiyorsa sağlık uzmanı diğer tedavi seçeneklerini veya müdahaleleri değerlendirebilir. Özel durumunuza göre durumu yönetme konusunda uygun bir değerlendirme ve rehberlik için bir Üroloji uzmanına danışmak çok önemlidir.

Özet

Penil mondor hastalığı, penisin yüzeysel damarlarında, tipik olarak dorsal veya lateral yüzeyde, iltihaplanma ve kan pıhtısı oluşumu ile karakterize nadir bir durumdur. Adını 1939’da tanımlayan Henri Mondor’dan alan bu durum genellikle iyi huyludur ve kendi kendini sınırlar. Yaygın semptomlar arasında ağrı, şişlik ve genital bölgede ele gelen, sert kordonlar veya kabarık damarlar yer alır. Kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır ancak sıklıkla penis bölgesindeki travma veya yaralanma ile ilişkilidir. Tedavi genellikle konservatiftir ve ağrının hafifletilmesine, şiddetlendiren aktivitelerden kaçınılmasına ve spontan iyileşme için zaman tanınmasına odaklanır. Doğru tanı ve yönetim konusunda rehberlik için bir sağlık uzmanına danışmanız önerilir. Mondor hastalığı genellikle tehlikeli değildir ve kendi kendine düzelme eğilimindedir. Tecrübelerimize göre bu hastalarımız tedaviden oldukça fayda gördü ve ciddi bir sorun olmadan iyileşti.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Ürolog

İstanbul- TÜRKİYE