Peyronie hastalığı (PH), yalnızca penisi etkileyen lokalize bir durum değil, aynı zamanda fibrozis, damar hastalıkları, metabolik bozukluklar ve otoimmün hastalıklarla ilişkili sistemik bir hastalık olabilir. Araştırmalar, PH olan erkeklerin Dupuytren kontraktürü, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve erektil disfonksiyon gibi durumlara daha yatkın olduğunu göstermektedir. Bu ilişkilerin anlaşılması, erken teşhis, daha iyi yönetim ve altta yatan sağlık risklerini ele alma açısından önemlidir.

PH lokal bir hastalık mı, yoksa sistemik bir hastalığın belirtisi mi?

PH, temel olarak tunica albuginea’da fibrotik plak oluşumu ile karakterize edilen lokalize bir hastalıktır. Ancak, araştırmalar PH’nin fibrozis, damar bozuklukları ve metabolik hastalıklarla ilişkili sistemik bir durum olabileceğini öne sürmektedir.

PH’nin lokal bir hastalık olduğunu destekleyen görüşler:

• Tunica albuginea içinde lokalize fibrozis ve inflamasyon mevcuttur.
• Cinsel ilişki sırasında penisin travmaya veya mikro yaralanmalara maruz kalması yaygın bir tetikleyicidir.
• Tedaviler genellikle doğrudan penis bölgesine yöneliktir (örn. Xiaflex enjeksiyonları, traksiyon terapisi, cerrahi).

PH’nin sistemik bir hastalık belirtisi olduğunu destekleyen görüşler:

• PH, Dupuytren kontraktürü ve Ledderhose hastalığı gibi fibrotik hastalıklarla ilişkilidir ve bu durum, genetik olarak fibrozise yatkınlık olabileceğini düşündürmektedir.
• Kardiyovasküler hastalıklar, diyabet ve metabolik sendrom gibi sistemik damar bozuklukları ve kronik inflamasyonla bağlantılıdır.
• Otoimmün ve hormonal faktörler, PH’nin daha geniş bir sistemik sorunun parçası olabileceğini göstermektedir.

Sonuç: PH öncelikle lokalize bir hastalıktır, ancak birçok vakada fibrotik hastalıklar, damar hastalıkları veya metabolik bozukluklar gibi altta yatan sistemik durumları yansıtabilir. Bu nedenle, PH hastalarının ilişkili sistemik sağlık riskleri açısından değerlendirilmesi gereklidir.

PH ile ilişkili sık görülen hastalıklar ve durumlar

PH, özellikle bağ dokusu hastalıkları, damar sorunları ve metabolik hastalıklarla ilişkili olarak görülmektedir. İşte en yaygın ilişkili hastalıklar:

Bağ dokusu ve fibrotik hastalıklar

PH, skar dokusu (fibrozis) oluşumu ile karakterize edildiğinden, diğer fibrotik hastalıkları olan bireylerde daha yaygındır:

• Dupuytren Kontraktürü → Avuç içinde kalınlaşmış doku oluşumu sonucu parmakların bükülmesine neden olan bir hastalık. PH hastalarının %30’una kadarında Dupuytren kontraktürü de görülebilir.
• Ledderhose Hastalığı → Ayak tabanında fibrozis gelişmesi.
• Donuk Omuz (Adheziv kapsülit) → Omuzda aşırı fibrotik doku nedeniyle hareket kısıtlılığı.

Kardiyovasküler ve metabolik hastalıklar

PH, damar iltihabı ve mikrodamar hasarıyla bağlantılıdır:

• Diyabet Mellitus → Kan akışının bozulması, sinir hasarı ve artan fibrozis nedeniyle PH riskini artırır.
• Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) → Kronik damar hasarı PH gelişimine katkıda bulunabilir.
• Ateroskleroz (Damar Tıkanıklığı) → Zayıf dolaşım, doku iyileşmesini bozarak fibrozisi teşvik edebilir.
• Hiperkolesterolemi (Yüksek Kolesterol) → Endotel disfonksiyonu ile PH riskini artırabilir.
• Obezite & Metabolik Sendrom → İnflamasyon ve hormonal dengesizlikler (düşük testosteron gibi) PH’ye katkıda bulunabilir.

Erektil Disfonksiyon (ED) ve ürolojik hastalıklar

• Veno-oklüzif ED → PH, penis damar yapısını bozarak ED’ye yol açabilir veya mevcut ED’yi kötüleştirebilir.
• Benign Prostat Hiperplazisi (BPH) → PH’nin prostat büyümesiyle daha sık görüldüğünü öne süren çalışmalar vardır.
• Prostat Kanseri Tedavisi → Radikal prostatektomi (prostatın cerrahi olarak alınması), sinir hasarı ve skar oluşumu nedeniyle PH’ye yol açabilir.

Otoimmün ve Sistemik Hastalıklar

PH’nin otoimmün bir bileşeni olabilir ve şu hastalıklarla bağlantılıdır:

• Lupus (SLE) → Kronik inflamasyon fibrozisi tetikleyebilir.
• Sjögren Sendromu → Bağ dokusuna otoimmün saldırı, fibrotik değişikliklere yol açabilir.
• Sistemik Skleroz (Skleroderma) → Yaygın fibrozis gelişimi, penis dokusunu da etkileyebilir.

Hormonal ve Endokrin Bozukluklar

• Testosteron Eksikliği (Hipogonadizm) → Düşük testosteron, doku onarımını bozabilir ve fibroz riskini artırabilir.
• Tiroid Hastalıkları (Hipotiroidi, Hipertiroidi) → Hormon dengesizlikleri bağ dokusu sağlığını etkileyebilir.

Nörolojik Hastalıklar

• Parkinson Hastalığı → Sinir inflamasyonu nedeniyle PH ile bağlantılı olabilir.
• Multipl Skleroz (MS) → Sinir fonksiyonlarını etkileyerek erektil sağlığı ve dolaylı olarak PH riskini artırabilir.

Ana çıkarımlar: Peyronie hastalığı yalnızca lokalize bir penil durum değildir—genellikle fibrosis, vasküler sorunlar ve metabolik bozukluklar gibi sistemik hastalıklarla ilişkilidir. Eğer PD’niz varsa, diyabet, kardiyovasküler hastalık veya hormonal dengesizlikler gibi altta yatan risk faktörlerini kontrol ettirmek iyi bir fikir olabilir.

PH neden bu hastalıklarla bağlantılıdır?

PH’nin bazı hastalıklarla ilişkili olmasının nedeni, ortak biyolojik mekanizmalar olan fibrozis, damar disfonksiyonu, inflamasyon ve metabolik dengesizliklerdir. İşte PH’nin belirli durumlarla bağlantısının açıklamaları:

Fibrozis ve Bağ Dokusu Hastalıkları

• PH, anormal kollajen birikimi ve skar dokusu oluşumuna yol açar, bu da Dupuytren kontraktürü ve Ledderhose hastalığı gibi durumlarla ortak mekanizmalar paylaşır.
  • Genetik Yatkınlık → Bazı bireylerde bağ dokusunun anormal yenilenmesi eğilimi olabilir.

Damar ve Kardiyovasküler Hastalıklar

• Mikrovasküler Disfonksiyon → PH, hipertansiyon, ateroskleroz ve diyabetle ilişkilidir, çünkü bu hastalıklar kan akışını bozarak iyileşmeyi engeller.
  • Kronik Endotel Hasarı → Yüksek kolesterol ve kalp hastalıkları penis dokusunda fibrozisi tetikleyebilir.

Metabolik Hastalıklar (Diyabet, Obezite, Metabolik Sendrom)

• Kronik İnflamasyon & Oksidatif Stres → Yüksek kan şekeri, insülin direnci ve inflamasyon, PH gelişimini artırabilir.

Hormonal Dengesizlikler

• Düşük Testosteron → Kollajen düzenlenmesi ve doku onarımında rol oynar. Eksikliği, fibrozis ve ED’ye yol açabilir.

Otoimmün & Sistemik İnflamatuar Hastalıklar

• Bağışıklık Sistemi Bozuklukları → Lupus, Sjögren sendromu ve skleroderma gibi hastalıklar PH gelişimini tetikleyebilir.

ED ve nörolojik hastalıklar

• Venöz Kaçak ve Penil Travma → ED ve PD, vasküler risk faktörlerini paylaşır ve ED, tekrarlayan mikrotravmalara yol açarak PD riskini artırabilir.
• Nörolojik Hastalıklar (örneğin, Parkinson, MS) → Sinir fonksiyon bozuklukları, PD’de görülen vasküler ve fibrotik değişikliklere katkıda bulunabilir.

Sonuç: Peyronie hastalığı, fibrosis, iltihaplanma, vasküler disfonksiyon ve metabolik dengesizliklerin ortak yolları nedeniyle çeşitli hastalıklarla ilişkilidir. Bu ilişkilerin belirlenmesi, erken teşhis, daha iyi yönetim ve PD hastalarında altta yatan sağlık risklerinin ele alınmasına yardımcı olabilir.

Özet

PH, fibrotik hastalıklar (Dupuytren kontraktürü), kardiyovasküler hastalıklar (hipertansiyon, ateroskleroz), metabolik hastalıklar (diyabet, obezite) ve hormonal dengesizlikler (düşük testosteron) ile ilişkilidir. PH’nin erken teşhisi ve ilişkili hastalıkların yönetimi, genel sağlık sonuçlarını iyileştirebilir.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

İstanbul, Türkiye