Testis Kanseri Ameliyatı

Testis kanseri, testisten kaynaklanan kötü huylu tümörüdür. Genellikle tek taraflı ve sağda görülür, seyrek olarak her iki testiste de görülebilir. Çoğunlukla genç yaşlarda görülür. Bu yazımda kendi tecrübelerimi de göz önünde bulundurarak testis kanseri ameliyatı hakkında genel bilgiler vereceğim.

Testis kanseri nedir?

Testis kanseri, erkeklerde testisten kaynaklanan kanserdir. Testise metastaz yapan, yani başka organlardan gelişen ve daha sonra testise yayılan kanserler son derece azdır. Genellikle testis kanseri deyince akla gelen testisin primer, yani direk olarak testis dokusundan gelişen kanserler anlaşılır.

Testis kanserinin çeşitleri nelerdir?

Testisin kendi dokusundan gelişen kanserleri histolojik (patoloji) olarak değişik alt gruplara ayrılır. Testis kanseri iki ana gruba ayrılır;

• Seminom
  • Klasik seminom
  • Spermatositik seminom
  • Anaplastik seminom
• Seminom dışı testis kanserler
  • Embriyonal karsinom
  • Koriyokarsinom
  • Teratom
  • Yolk sac tümörü

Bunların dışında testis içindeki destek dokulardan da tümör gelişebilir. Bu tümörler son dere ce nadir görülür. Testisin destek dokularından gelişen kanserler başlıca iki tiptir;

• Leydig hücreli kanserler
• Sertoli hücreli kanserler

Testis kanserinin belirtileri nelerdir?

Testis kanseri olan hastalarda hastalığın evresine göre şikayetler olur. Erken evrelerde testiste şişlik dışında fazla belirti olmazken ileri evrelerde tutulan yere göre belirtiler farklı olur.

• Testiste şişlik (büyüme, kitle): Testis kanserinin en önemli belirtisi testiste ağrısız, sert büyüme (şişlik) olmasıdır. Bazen kanser içine kanama olursa, torsiyon (testisin kendi etrafında dönmesi) veya travma durumlarında ağrı olabilir. Bazen de ilişki sırasında boşalma sonucu meniden kan gelebilir. Bu hastalarda ağrı olmadığı için hastalar genelde hekime geç başvururlar. Bu da hastalığın ilerlemesine neden olur. Bu bakımdan testiste, özellikle ağrısız büyüme ve sertlik varsa mutlaka bir Üroloji uzmanına baş vurmak gerekir. Bazen de testisteki büyüme ve sertlik hastanın eşi veya partneri tarafından fark edilir. Testis kanseri sıklıkla 15-40 yaşlarında görülür. İleri yaşlarda testis kanseri görülme olasılığı çok düşüktür.
• Kemik ağrısı: Eğer kanser çok ilerlemiş ve kemiklere yayılmışsa kemik ağrıları olabilir.
• Kanlı balgam, öksürük: Testis kanserinin sık yayıldığı yerlerden birisi de akciğerlerdir. Akciğer yayılımı (metastaz) olan hastalarda balgamda kan ve öksürük görülebilir.
• Karın ağrısı, bulantı ve kusma: Testis kanseri ilerler ve karın arka duvarındaki (retroperitoneal bölge) lenf bezlerine yayılırsa barsaklara bası yapacağından karın ağrısı, bulantı ve kusma görülebilir.
• Bacaklarda şişlik: Testis kanserinin lenf bezlerine bası yapması sonucu bacaklardan kan dolaşımı engellenir ve şişme olur.

Testis kanserinin nedenleri nelerdir?

Çoğunlukla genç yaşta görülen testi kanserinde bazen hiçbir neden bulunmayabilir. Çoğu hastalarda genellikle bilinen bazı faktörler kanserin gelişmesinde önemlidir. Testis kanserinin en sık nedenleri şunlardır;

• İnmemiş testis (kriptorşidizm): Bazen doğuştan testisler normal yerinde olmaz. Kasıkta veya karın içinde kalır. Bu durumlar testis kanseri için risk oluştururlar.
• Ailesel olabilir: Diğer bir çok kanserde olduğu gibi testis kanserinin de ailesel yönü vardır.
• Atrofik (küçük) testis: Enfeksiyon veya travmaya bağlı testis atrofilerinde uzun süre sonra kanser gelişebilir.

Testis kanserinin tanısı nasıl konur?

Testis kanserinin tanısını koymak kolaydır. Testiste kitle (şişlik) ile bize gelen hastalarımıza tanı koyabilmek için şu işlemleri yaparız;

• Hastanın sorgulanması: Hastalar genel olarak tıbbi sorgulamadan geçirilir. Testis kanserine neden olabilecek durumlar araştırılır.
• Hastanın muayenesi: Testis muayenesi ayakta iken yapılır. Her iki testis değerlendirilir. Testisin kıvamı, ağrı, şişlik olup olmadığına bakılır. Ağrısız ve sert bir kitle (şişlik) varsa kanserden şüphelenilmelidir.
• Testis kanserinde kan testleri: Testis kanserlerinde tanıda yardımcı olan “marker” denen 3 önemli kanser belirteci vardır. Kanser şüphesi olanlara kanda mutlaka bunlar yapılmalıdır. Testis kanserinin önemli 3 markırı: Beta HCG, Alfa fetoprotein, Laktik dehidrogenaz. Bu testler her tip kanserde artmaz, kanserlerin türüne ve yaygınlık durumuna göre artış gösterebilir. Bazı kanser tiplerinde ise tamamen normal bulunabilir.
• Radyolojik tanı yöntemleri: Kanser tanısı koymak ve evreleme amacıyla radyolojik testlerden önemli ölçüde faydalanırız. Bu tetkikleri şu şekilde sıralayabiliriz;
• USG (testis ultrasonografisi) ile kolayca tanı konur.
• MRI-BT: Daha çok testis kanserlerinde ileri dönemlerde metastaz araştırmasında kullanılır. Testis kanserleri sıklıkta karın içinde ve karın arka kısmındaki lenf bezlerine ve akciğerlere yayıldığı için bu bölgeler öncelikli olarak araştırılmalıdır.
• PET-CT: Metastaz araştırılmasında kullanılır.

Testis kanseri ameliyatı öncesi hazırlık nasıl yapılır?

Testis kanseri tanısı konan hastalar ameliyat için çok fazla bekletilmemeliler. Eğer muayene, kan testleri (tümör markırları) ve radyolojik testler kanser olduğunu gösteriyorsa fazla beklemeden en kısa sürede ameliyat gerçekleştirilir. Hastalar ameliyattan 4-5 saat önce ağızdan hiçbir şey yiyip içmezler, Anestezi için rutin kan testleri alınır. Genellikle bu hastalar genç olduklarından ameliyata engel bir durum yoktur.

Ameliyat süresi, anestezi şekli ve hastanede kalış süresi ne kadardır?

Testis kanseri ameliyatı (yüksek inguinal radikal orşiektomi) yaklaşık 45 dakika kadar sürer. Ameliyat genel anestezi veya spinal anestezi altında yapılır. Hastalar ayni gün taburcu edilir veya bir gece hastanede kalırlar.

Testis kanseri ameliyatı nasıl yapılır?

Testis kanseri nedeniyle kanserli testisin alınması ameliyatına “yüksek inguinal radikal orşiektomi” ameliyatı denir. Bu ameliyat için hastalar uyutulduktan sonra sırt üstü yatırılır. Kasık bölgesinden 3-4 cm’lik kesi ile açılarak spermatik kort (testisin damarları ve meni kanallarının bulunduğu yapı) bulunur ve bağlanarak kesilir. Kanserli testis skrotumdan serbestleştirilerek dışarı alınır.

Kanama kontrolünü takiben tabakalar usulüne uygun olarak kapatılır. Testis kanseri ameliyatında kesi mutlaka kasıktan yapılmalıdır, skrotumdan yapılmaz. Bunun nedeni testislerin lenf sisteminin bozulması ve kanserin daha aşağıdaki lenf bezlerine yayılması neden olabileceğidir. Ameliyat yerini estetik dikişle kapattığımız için genellikle iz kalmaz.

Cerrahi sonrası patolojiye ve karın içi lenf tutulumu ve metastaz durumuna göre ek tedaviler gerekebilir. (Işın tedavisi, radyoterapi, retroperitoneal lenf nodu diseksiyonu gibi).

Testis kanserinde “retroperitoneal lenf nodu diseksiyonu” ameliyatı nedir?

Retroperitoneal lenf nodu diseksiyonu (RPLND) testis kanserlerinin karın içinde retroperitoneal lenf bezleri denen lenf bezlerinde hastalık olması durumunda bu bölgedeki lenf bezlerinin cerrahi olarak alınması ameliyatıdır. Testisin lenf bezleri böbrek çevresinde ve karın arka kısmında bulunan büyük damarların (aorta, vena kava) çevresinde bulunur.

Bazen hastalık bu bölgedeki ana atar ve toplar damarları da sarabilir. Bu durumda kalp-damar cerrahisini de ilgilendiren ciddi bir operasyon gerekir.

Ameliyat sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Ameliyat sonrası hastalar 4-5 saat boyunca ağızdan yiyip içmezler. Damar yolu ile beslenirler. Bu dönemde hastaya damar yolundan serum verilir, ağrı kesici yapılır. Anestezinin etkisi geçtikten 4-5 saat sonra hastalar ağızdan su ve yumuşak gıdalar almaya başlar, ayağa kalkıp yürürler. Genellikle hastalarımızı ayni gün taburcu ediyoruz veya 1 gece hastanede tutuyoruz. Ameliyat sonrası 4-5 günlük istirahat sonrası hastalar normal işlerine başlarlar. 1 ay kadar fazla ağır işlerde çalışmamaları, ağır spor yapmamaları iyi olur.

Patoloji sonucu çıktıktan sonra hastalığın evresi ve kanserin tipine göre hastalara ek tedaviler (ışın tedavisi, kemoterapi) gerekebilir. Doktor belli dönemlerde hastalarını düzenli aralıklarla kontrole çağırır.

Ameliyat sonrası hastalar ne zaman doktorunu aramalı?

Testis kanseri ameliyatları genellikle sorunsuz geçer, ameliyat sonrası hastaneye gitmeyi gerektirecek acil sorunlar nadiren görülür. Eğer ameliyat yerinde aşırı şişlik, morarma, ağrı varsa, yüksek ateş varsa hastalar mutlaka doktorunu aramalıdır.

Testis kanseri ameliyatı sonrası testis protezi takılır mı?

Testis kanseri nedeniyle testisi alınan hastalarda o taraftaki torba (skrotum) boş kalacağından hastalarda psikolojik problemler olabilir. Bunu önlemek için testis şeklinde ve boyutunda, özel silikondan yapılmış protezler skrotuma konularak normal testis varmış gibi bir görüntü verir ve hastayı psikolojik olarak rahatlatır. Testis protezinin hiçbir salgılama görevi yoktur. Sperm üretmez, testosteron salgılamaz. Sadece estetik amaçlıdır.

Testis kanseri hastaları genç hastalar olduğundan alınan testisin yerine protez konması hastalara ciddi şekilde moral verecektir. Eğer iki testiste kanser var ve ikisi de alınmışsa iki taraflı testis protezi konması daha uygun olur.

Testis protezi, kanser ameliyatı ile ayni seansta olabileceği gibi daha sonra da yapılabilir. Ayni seansta yapılması hasta için daha iyidir. Anestezi almışken kanserli testis alındıktan sonra yerine testis protezi de yerleştirilir.

Testis kanseri hastalarında kısırlık ve iktidarsızlık olabilir mi?

Testis kanseri olan hastalara ameliyat, kemoterapi ve ışın tedavisi öncesi mutlaka çocukları olup olmadığı, çocuk isteyip istemeyecekleri sorulmalıdır.

Testisin ameliyatla alınması, kemoterapi ve ışın tedavisi spermleri olumsuz yönde etkileyeceğinden bu işlemlerden önce hastalar sperm bankalarına sperm vererek daha sonraki dönemlerde çocuk sahibi olmak istediklerinde bu spermler tüp bebek tedavisinde kullanılabilir.

Eğer erkeklik hormonu normalse, genellikle tek taraflı kanserlerde normal olur, iktidarsızlık problemleri olmaz. Eğer her iki testiste kanser var ve ikisi de alınmışsa bu durumda testosteron eksikliği ve sonunda cinsel sorunlar ortaya çıkacaktır. Böyle hastalara mutlaka testosteron tedavisi uygulanmalıdır. Bu tedavi ömür boyu yapılması gereken bir tedavidir.

Özet olarak; Testis kanseri genç erkeklerde görülen testisin kötü huylu bir belirtisidir. En önemli belirtisi ağrısız testis büyümesidir. Kanser tanısı kesinleşirse mutlaka ameliyatla kanserli testis alınmalıdır. Eğer lenf bezlerine sıçrama varsa RPLN ameliyatı gerekebilir. Hastalığın evresine göre ilaç veya ışın tedavisi yapılır. Testis alındıktan sonra ayni seansta veya daha sonra alınan testisin yerine estetik amaçlı testis protezi takılabilir. İnfertilite yönünden hastalar bilgilendirilmelidir.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

İstanbul- TÜRKİYE

Aşağıdaki panel üzerinden doktorumuzdan online randevu alabilirsiniz.