Testis protezi, çeşitli nedenlerle testisini kaybeden veya doğuştan testisleri olmayan hastalara takılır. İşlem ameliyathanede yapılır. Basit ve sonuçları oldukça başarılı, hasta memnuniyeti yüksek bir ameliyattır. Protezler vücutta sorunsuz uzun süre kalabilirler.

Bu makalemde testis protezi ile ilgili genel bilgiler vereceğim.

Testis protezi nedir?

Testis protezi  testis kanseri, veya travma gibi herhangi bir nedenle alınan veya doğuştan olmayan testisin yerine skrotuma (testislerin içinde bulunduğu torba) konulan silikondan yapılmış ve testis şeklinde suni bir protezdir.  Testis protezi sadece kozmetik ve hastayı psikolojik olarak rahatlatmak içindir, herhangi bir fonksiyonu yoktur.

1940 yılından beri kullanılmaktadır. Günümüzde bu protezler daha gelişmiştir ve silikondan yapılan protezlerdir. Testis şeklinde değişik boyutta protezler mevcuttur. Ameliyat sırasında hastaya uygun boyuttaki protezi takarız.

Testis protezi kimlere takılır?

Testis protezi, değişik nedenlere bağlı olarak testislerini kaybeden veya aldırmak zorunda kalan kişilere takılır. Testis kaybına neden olabilecek durumlar şunlardır:

• Testis kanseri nedeniyle testisin alınması (radikal orşiektomi)
• Doğuştan olmayan testisler
• Travma veya torsiyon gibi nedenlerle alınan nedenler
• Doğuştan skrotuma inmeyen testisler
• Enfeksiyon nedeniyle alınan testisler
• Kadın-erkek cinsiyet değişimi ameliyatları

İdeal bir protez nasıl olmalıdır?

İnsan vücuduna yerleştirilen protezler özel maddeden yapılmış tıbbi ürünlerdir. Testis protezleri de testisin şekline uygun olarak tasarlanmış yapılardır. Bunlar genellikle silikondan yapılmışlardır. Bu protezlerin bazı özellikleri olmalıdır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kimyasal reactivite olmamalı
• Vücutta inflamasyona neden olmamalı
• Mekanik streslere karşı dirençli olmalı
• Steril olmalı
• Doğru şekli alabilmeli ve bu şeklini muhafaza edebilmelidir
• Protez takılan kişi rahat edebilmeli

 Testiküler protezi görünümü nasıldır?

Testis protezleri testis şeklinde silikondan yapılmış özel protezlerdir. Görünüm olarak testise benzerler. Değişik boyutları vardır. Hastaya uygun boyut tercih edilerek ameliyatla skrotuma yerleştirilir. Eğer hastaya tek taraflı protez takılacaksa boyut farkın olmaması gerekir. Tek taraflı hastalarda boyut farkı olmaması için mevcut testisin boıyutuna uygun olan protezi seçmek gerekir.

Protezi tek ve çift taraflı da takılır mı?

Hastalarımız tarafından sık sorulan sorulardan birisi de protezin tek veya çift taraflı mı takılacağı sorusudur. Testis protezleri genellikle testis kayıpları tek taraflı olduğundan tek taraflı takılır. Eğer hastalar her iki testisini de kaybetmişse iki tarafa da protez takılabilir. Çift taraflı protez ameliyatlarında her iki testisin boyutarı da ayni olmalıdır. Bu şekilde her iki skrotumdaki görüntü faklılığının önüne geçilmiş olur.

Protezler normal testisin görevini yapar mı?

Hayır testis protezleri normal testislerin görevini yapmaz. Yani bunlar normal testisler gibi sperm üretmezler, testosteron (erkeklik hormonu) üretmezler, hastaların çocuk sahibi olmalarına bir katkıları yoktur. Sadece kozmetik amaçla takılan protezlerdir. Hastalara bu durumun mutlaka anlatılması gerekir.

Eğer bu hastalar testosteron eksikliği (hipogonadizm) nedeniyle tedavi alıyorsa bu tedavilerine devam etmelidirler.

Hastalarda testosteron eksikliğine bağlı ere0ktil disfonksiyon varsa (ED, iktidarsızlık, sertleşme sorunu) bu ameliyatın her hangi bir iyileştirici etkisi olmaz. ED için tedavi alan hastalar bu tedavilerine devam etmelidirler.

Testiküler protezin faydaları nelerdir?

Testis protezlerinin her hangi bir fonksiyonu yoktur. Normal testislerin görevlerini yerine getiremezler. Testislerini kaybeden hastalarda ciddi psikolojik sorunlar ortaya çıkar. Bu hastalarda skrotumda testis olmadığından kozmetik olarak hastalar rahatsızlık duyarlar. Protez ile bu durumların önüne geçilmiş olur. Kısacası testiküler protezler hastalarda skrotumun kozmetik görünümünü düzelterek hastalarda ciddi anlamda psikolojik iyileşme sağlar.

Çocuklara protez takılır mı?

Çocuklar gelişme döneminde olduğundan bunlara testis protezleri takılmaz, Skrotum bunlarda tam gelişmemiştir, yaşla birlikte skrotum gelişimi de artacağından eğer bu dönemde protez takılırsa her iki skrotumda asimetri oluşur. Çocuk hastalarımıza bu nedenlerle protez takmayı uygun görmüyoruz. Çocuklar erişkin yaşa gelip normal gelişmelerini tamamladıktan sonra bu ameliyat yapılabilir.

Protezleri vücutta ne kadar süre kalır?

Testis protezleri de vücuda takılan diğer protezler gibi uzun süre kalabilen protezlerdir. Enfeksiyon veya travma gibi nedenlerle protezin çıkarılmasını gerektirecek bir sorun olmadığı sürece testis protezleri uzun süre vücutta kalır. Günlük yaşantılarında bu hastaların travmaya karşı dikkatli olmaları önemlidir. Aksi taktirde protezde hasar gelişir ve cerrahi müdahale ile çıkartılması gerekebilir.

Protezin fiyatı ne kadardır?

Bu ürünleri üreten çok sayıda firma yoktur. Mevcut firmalar yabancı firmalar olduğundan ücretler genellikle döviz üzerinden verilir. Bu nedenle TL olarak sabit bir fiyat söylemek doğru olmaz. Genel olarak fazla pahalı ürünler değildir. Ameliyatın çift taraflı olması ve yapılacak hastane fiuyatı etkileyen gaktörlerdir.

Ameliyat öncesi hazırlık nasıl olur?

Ameliyat öncesi ciddi bir hazırlık gerekmez, her ameliyatta olduğu gibi gerekli rutin testler (kanama testleri vs…) alınır, eğer hasta aspirin gibi kan sulandırıcı kullanıyorsa bir hafta önceden bunları kesmesi gerekir. Ameliyat olacak hastaların 4-5 saat önceden ağızdan hiçbir şey yiyip içmemeleri gerekir. Eğer hastalar şeker hastalığı veya tansiyon ilacı gibi ilaçlar alıyorsa çok az miktar su ile bunları alabilirler.

Nasıl bir anestezi verilir, kaç gün hastanede yatılır?

Genel veya spinal anestezi, bazen de lokal anestezi altında ameliyat yapılır. Hastalar ayni gün ameliyattan 5-6 saat sonra taburcu edilir. Hastaların hastanede kalmalarına gerek yoktur.

Testis kanseri hastalarında ayni seansta ameliyat yapılır mı?

Testis kanseri nedeniyle ameliyat olacak hastalara ayni seansta protez de takılabilir. Bu hastalara önceden bilgi vermek gerekir. Eğer hasta kabul ederse ayni seanta protez ameliyatı da yapılır. Bu şekilde hasta ikinci kez ameliyat stresi yaşamaz. Testisin alındığı kesi yerinden ayni seansta protez skrotuma yerleştirilir.

Testis protezi ameliyatı nasıl yapılır?

Skrotum (testislerin içinde bulunduğu torba) veya karın alt kısmından 2 santimlik bir kesi ile girilir, skrotumda protezin yerleştirileceği bir kese oluşturularak protez bu keseye uygun pozisyonda yerleştirilir ve tespit edilir. Eğer tek taraflı takılacaksa büyüklük olarak hastanın mevcut testisine uygun bir protez takmak görüntü açısından önemlidir. Ameliyat yerini estetik olarak diktiğimiz için sonradan her hangi bir ameliyat izi kalmaz.

Testis protezi ameliyatı sonrasını hastalar oldukça rahat geçirirler. Basit ağrı ve yara yerinde şişme dışında fazla bir şikayet olmaz. Hastalara ameliyat sonrası ağrı kesici ve enfeksiyona karşı koruyucu antibiyotik verilerek taburcu edilirler.

• Erken dönemde (24-48 saat) ağrı ve hassasiyet olabilir
• Birkaç gün skrotal bandaj uygulanır
• İdrar yapmaya engel olmaz

Ameliyat sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Bu ameliyat basit bir ameliyattır. Ameliyat sonrası ciddi bir komplikasyon gelişmez. Hastaların ameliyat sonrası dikkat etmeleri gereken hususlar şunlardır:

• İlk 2-3 hafta testisleri sıkmayacak rahat kıyafetler tercih edilmeli
• Bir hafta kadar su değdirilmemeli
• 2-3 hafta uzun süre ayakta kalmamalı
• Verilen antibiyotik ve ağrı kesiciler düzenli kullanılmalı
• 3-4 hafta ağır kaldırılmaz, ağır fiziksel aktivite yapılmaz, bisiklet kullanılmaz

Ameliyat sonrası ne zaman doktor aranmalı?

Hastalar önerilere uyarsa ameliyat sonrası ciddi bir sorun ortaya çıkmaz. Şu durumlarda mutlaka ameliyatı yapan doktor aranmalıdır:

• Şiddetli ağrı varsa
• Ameliyat yerinden akıntı varsa
• Yüksek ateş, bulantu, kusma varsa

Testiküler protezin riskleri nelerdir?

Her cerrahi girişimin ve protezin olduğu gibi testis protezinin de komplikasyonları ve bu komplikasyonlar için riskli hastalar vardır. Genel olarak komplikasyonlar son derece azdır. Hastalrımızda şimdiye kadar hiçbir sorunla karşılaşmadık. Bazı hastalarda vücut direnci azalacağından enfeksiyon riski yüksektir. Testis protezi için enfeksiyon açısından riskli hasta grupları şunlardır:

• Şeker hastaları
• İmmün süpresif tedavi alanlar 8bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar)
• Skrotumdan önceden geçirilen operasyon varsa

Testis protezi cerrahisinin komplikasyonları nelerdir?

Testis protezi çok ciddi komplikasyonları olan bir ameliyat değildir. En önemli komplikasyon özellikle şeker hastaları ve bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda ortaya çıkan enfeksiyonlar ve buna bağlı olarak ta protezi enfekte olması ve bunun sonucu protezin çıkartılması ihtimalidir. Diğer komplikasyonlar basit ve her ameliyatta olabilecek komplikasyonlardır. Ameliyat sonrası sık karşılaştığımız şikayetler şunlardır:

• Ağrı
• Enfeksiyon
• Hematom (ameliyat bölgesinde kan toplanması)
• Ameliyat sonucu hasta memnuniyetsizliği (görüntü nedeniyle)
• Skar dokusu gelişimi
• Protezin yer değiştirmesi
• Protezin rüptüre olması (parçalanması)
• Protez enfeksiyonu ve çıkarılması

Özet olarak: Testis protezi ameliyatı basit, ciddi komplikasyonları olmayan bir ameliyattır. Çocuklarda takılmamakta, ancak gelişim dönemini tamamladıktan sonra bu ameliyat yapılmaktadır. Tek taraflı veya her iki testisi olmayanlarda iki taraflı testis protezi takılabilmektedir. Protezlerin hiçbir fonksiyonu yoktur. Testosteron üretmezler, sperm üretmezler, sadece kozmetik amaçlı yapılan bir işlemdir.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

İstanbul- TÜRKİYE