Varikosel, skrotum içindeki damarların genişlemesi ile karakterize edilen ve erkek fertilitesini etkileyebilen, rahatsızlık veren bir durumdur. Bu sorunu çözmek için çeşitli cerrahi müdahaleler mevcuttur ve her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır. Bu karşılaştırma, açık cerrahi, mikrocerrahi, laparoskopik cerrahi ve perkütan embolizasyon gibi farklı varikosel operasyonlarına ilişkin etkinlik, iyileşme süreleri ve olası komplikasyonları değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Varikoselektomi operasyonu türleri (çeşitleri)

Varikosel tedavisinde yaygın olarak kullanılan birkaç tür varikoselektomi operasyonu (varikosel ameliyatı) vardır. Her birinin kendi yaklaşımı ve spesifik endikasyonları vardır. Başlıca ana çeşitlerin bir özeti:

• Açık cerrahi: inguinal yaklaşım ve retroperitoneal yaklaşım
• Mikrocerrahi yöntemi
• Laparoskopik cerrahi
• Perkütan embolizasyon

Varikosel ameliyatlarının karşılaştırılması

Her yöntemin kendi avantajları ve dikkate alınması gereken noktaları vardır ve prosedür seçimi hastanın bireysel ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre yapılmalıdır. İşte fertilite sonuçları, sperm parametrelerindeki iyileşmeler, nüks oranları ve komplikasyonlar açısından varikosel ameliyatlarının detaylı bir karşılaştırması:

İnguinal Yaklaşım:

• Fertilite Sonuçları: Fertiliteyi (çocuk sahibi olma, gebelik) artırmada genellikle etkilidir, hastaların büyük bir yüzdesinde sperm sayısı ve hareketliliğinde önemli iyileşme sağlar.
• Sperm Parametreleri: Genellikle sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisinde iyileşmeler gösterir. Bazı diğer yöntemlere göre daha olumlu sonuçlar elde edilme olasılığı daha yüksektir.
• Nüks: Nüks oranları nispeten düşük olmakla birlikte, özellikle etkilenen tüm damarlar yeterince ele alınmazsa ortaya çıkabilir.
• Komplikasyonlar: Enfeksiyon, kanama, testis atrofisi ve kronik ağrı gibi riskler vardır. Ameliyat sonrası ağrı ve iyileşme süresi genellikle minimal invaziv yöntemlere göre daha uzundur.

Mikroskopik Varikoselektomi

• Fertilite Sonuçları: Mikroskopik varikoselektomi, fertilite sonuçlarını artırmada son derece etkilidir. Birçok çalışma, ameliyat sonrası fertilite oranlarında önemli iyileşmeler bildirmektedir. Bu teknik, spontan veya yardımcı üreme teknolojileri yoluyla gebelik elde etmede yüksek başarı oranı ile bilinir.
• Sperm Parametrelerindeki İyileşmeler: Ameliyat sonrası sperm sayısında önemli artışlar sıklıkla gözlemlenir. Birçok hasta ameliyat sonrası spermatozoa sayısında belirgin bir artış yaşar. Mikroskopik tekniklerle hareketlilikteki iyileşme, genellikle geleneksel açık cerrahiye göre daha iyi olarak rapor edilir. Sperm morfolojisindeki iyileşmeler de yaygın olarak görülür ve bu durum genel olarak sperm kalitesinin artmasına katkıda bulunur.
• Nüks: Mikroskopik varikoselektomi ile nüks oranları diğer cerrahi tekniklere göre nispeten daha düşüktür. Etkilenen damarların kesin tanımlanması ve bağlanması, kalan veya nüks eden varikosellerin olasılığını azaltır. Mikroskopun yüksek çözünürlüğü ve özenli yaklaşım, uzun vadeli başarıyı sağlayan güvenilir bir seçenek haline getirir.
• Komplikasyonlar: Komplikasyonlar nispeten nadirdir, ancak enfeksiyon, hematom (kan birikimi) ve kronik ağrı gibi durumlar ortaya çıkabilir. Mikroskopik yaklaşım, artan hassasiyet nedeniyle geleneksel açık cerrahiye göre genellikle daha az komplikasyona neden olur. Testis atrofisi (küçülme) riski, mikroskopik tekniklerle daha invaziv yöntemlere göre daha düşüktür. Çevre yapılara zarar verme gibi spesifik komplikasyonlar vardır, ancak bu tekniklerin yüksek hassasiyeti nedeniyle nadirdir. Ameliyat sonrası ağrı ve iyileşme süresi, açık cerrahiye benzer.

Retroperitoneal Yaklaşım

• Fertilite Sonuçları: İnguinal yaklaşıma benzer şekilde, fertilite parametrelerinde iyileşmeler bildirilmiştir.
• Sperm Parametreleri: Sperm kalitesini iyileştirmede etkilidir, genellikle inguinal yaklaşıma göre daha düşük nüks oranları ile.
• Nüks: Damarların daha iyi erişimi nedeniyle daha düşük nüks oranları.
• Komplikasyonlar: Riskler inguinal yaklaşıma benzerdir, ancak daha az invaziv olup testis atrofisi riski daha düşüktür.

Laparoskopik Cerrahi

• Fertilite Sonuçları: Fertilite sonuçlarını artırmada etkili, ancak bazı çalışmalar açık cerrahiye göre biraz daha düşük etkinlik göstermektedir.
• Sperm Parametreleri: Sperm sayısı ve hareketliliğinde iyileşmeler genellikle gözlemlenir. Sonuçlar genellikle olumludur ancak kullanılan spesifik tekniğe bağlı olarak değişebilir.
• Nüks: Nüks oranları genellikle düşüktür, ancak açık retroperitoneal cerrahiye göre biraz daha yüksek olabilir.
• Komplikasyonlar: Enfeksiyon, kanama, çevre yapılara zarar verme ve nadiren bağırsak tıkanıklığı gibi riskler vardır. İyileşme süresi genellikle açık cerrahiye göre daha hızlıdır.

Perkütan Embolizasyon

• Fertilite Sonuçları: Fertiliteyi artırmada etkili, ancak bazı çalışmalar cerrahi seçeneklere göre biraz daha az dramatik iyileşmeler göstermektedir.
• Sperm Parametreleri: Sperm sayısı ve hareketliliğinde iyileşmeler sıklıkla bildirilir, ancak sonuçlar değişken olabilir.
• Nüks: Nüks oranları düşüktür, ancak bazı hastalar artık belirtiler yaşayabilir veya tekrarlayan prosedürler gerektirebilir.
• Komplikasyonlar: Kontrast maddeye karşı alerjik reaksiyonlar, enfeksiyon ve nadiren çevre dokulara zarar verme riskleri vardır. Genel olarak, cerrahi seçeneklere göre daha az komplikasyon ve daha kısa iyileşme süresi ile ilişkilidir.

Özet

Varikosel ameliyatları, yaklaşım ve etkinlik açısından çeşitlilik göstermektedir. Mikroskopik varikoselektomi, hassasiyeti ile öne çıkarak, mükemmel fertilite sonuçları, önemli sperm kalitesi iyileşmeleri, düşük nüks oranları ve daha az komplikasyon ile son derece etkili ve iyi tolere edilen bir seçenek sunmaktadır. Günümüzde varikosel ameliyatı için “altın standart” tedavi yöntemi olarak kabul edilmektedir.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

 Ürolog

 İstanbul- TÜRKİYE