Epididimit, testisin arka kısmında yerleşen ve sperm taşıma ve depolama görevi olan epididim denen tüp şeklindeki genital organın iltihabıdır. Orşit ise testisin iltihabıdır. Epididimoorşit ayni anda hem epididimin hem de testisin iltihabı durumudur. Genellikle tek taraflı olur, nadiren her iki tarafta da görülebilir. 

Nedenleri 

Nedenler yaş, altta yatan herhangi bir hastalık olup olmadığı ve cinsel aktivite ile ilişkilidir.

Ergenlik öncesi: Genellikle E. Coli denen ve idrar yollarından geçen mikroorganizma ile olur.

Seksüel aktif kişilerde: Genellikle cinsel yolla geçen mikroorganizmalarla olur. Bunlardan en sık Gonokoklar ve Klamidia etkendir.  Ayrı ayrı veya miks enfeksiyon söz konusu olabilir.

İyi huylu prostat büyümesi veya diğer nedenlerle olan tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu geçiren hastalarda epididimoorşit görülebilir.

Üretral yolla yapılan girişimlerden sonra: Endoskopik yolla yapılan ameliyatlar, sisstoskopi gibi uygulamaklar enfeksiyon için risk oluşturur.

Üretral sonda takılan hastalar: Değişik nedenlerle üretraya takılan sondalar enfeksiyon için risk oluştururlar.

Nörojen mesane nedeniyle sık sık sonda takılan hastalar

Kan yoluyla: Bazen idrar yolu dışında kan yoluyla buralara uşlaşan mikroorganizmalar enfeksiyon yapabilir.

Enfeksiyon dışı nedenler (kimyasal epididimit): Amiodaron, kalp hastalarında kullanılan bir ilaçtır. Bunu kullananlarda da amiodaron epididimiti görülebilir.

Belirtiler: 

Skrotumda ağrı, şişlik, ısı artışı  ve kızarıklık: Hasta olan tarafta skrotumda ağrı olabilir

İdrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma: İdrar yolu enfeksiyonunu gösterir

Hidrosel oluşumuna bağlı skrotumda büyüme: Epididimoorşitin bir komplikasyonu olarak gelişir.Testislerin çevresinde fazla miktarda sıvı toplanması durumudur.

Ateş, üşüme, titreme gibi enfeksiyon belirtileri

Bulantı, kusma: Enfeksiyonun ileri dönemlerinde görülür ve gastrointestinal sistem hastalıkları ile karışabilir.

Üretral akıntı: Üretradan bazen iltihaplı bir akıntı gelebilir.

Teşhis 

Hastanın ayrıntılı öz geçmişi (hikayesi) alınır, muayene yapılır

İdrar kültürü: Kültürde etken mikroorganizma üretilebilir.

İdrar mikroskopisi: İdrar milrpskopisinde bakteri ve lökosit görülür.

Kan kültürü: Kan kültüründe mikroorganizmanın kana karışması sonucu bakteri üretilebilir. Bu durumda antibiyogram sonucuna göre en etkili antibiyotik başlanır.

Seksüel yolla geçen hastalıklardan şüpheleniliyorsa bunlara yönelik özel test ve tetkikler

Ultrasonografi ile testis ve epididimler değerlendirilir. Testis ve epididimlerde enfeksiyon bulguları görülür. Testis ve epididimler ödemli olarak görüntü alınır.

Eğer antibiyotiklerle geçmeyen bir epididimoorşit varsa tüberküloz düşünülmeli ve buna yönelik özelm tetkikler istenmelidir.

Epididimoorşit vakalarında testisler yukarı kaldırıldığında ağrı hafifler, buna “Phren bulgusu” denir. Testis torsiyonunda ise testislerin yukarı kaldırılmasıyla ağrı hafiflemez, artar. Bu bulgu torsiyon ile epididiimoorşit ayırımında çok önemli bir bulgusdur.

Komplikasyonlar

• Testis apsesi
• Testis atrofisi (testiste küçülme)
• Hipogonadizm (testosteron düşüklüğü)
• İnfertilite (eğer iki taraflı ise risk daha yüksektir, tek taraflı vakalarda diğer testis normalse infertilite gözükmeyebilir).

Tedavi 

• Uygun antibiyotik tedavisi
• Ağrı kesici ve antiinflamatuvar ilaçlar verilir.
• Yatak istirahati
• Soğuk uygulaması
• Testislerin askıya alaınmması
• Kültüre göre etkili antibiyotik verilmesi
• Eğer apse olıuşmuşsa apsenin cerrahi olarak boşaltılması
• Genellikle uygun antibiyotik tedavisi ile iyi sonıuç alınır.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı