Epididimit, testislerin arka kısmında bulunan ve “epididim” denen  spermleri taşıma ve depolama görevi bulunan tüp şeklindeki yapıların iltihabi hastalığıdır. Her yaştaki erkeklerde görülür, sıklıkla etken bakterilerdir. Bazen de seksüel yolla geçen hastalıklara (cinsel yolla bulaşan hastalıklar) neden olan etkenlerle olabilir. Çoğunlukla sadece epididimlerin iltihabı, yani  epididimit şeklinde bazen de hem testis hem de epididim enfeksiyonu  yani epididimo-orşit  şeklinde görülür.

Nedenleri

Seksüel yolla geçen enfeksiyonlar: Genç ve seksüel aktif erkeklerde klamidia ve gonokokal mikroorganizmalar sıklıkla epididimite yol açarlar.

Diğer enfeksiyonlar: İdrar yolu ve prostattan epididimlere ulaşan mikroorganizmalar ve bazen de kabakulak gibi viral etkenler epididimite neden olurlar.

Epididimlere geriye doğru idrar kaçması sonucu oluşabilir.

Kasıklara isabet eden travmalar sonucu

Nadiren tüberküloza bağlı epididimit görülebilir.

Risk faktörleri

Epididimlerde enfeksiyon oluşumuna neden olabilecek risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Seksüel yolla geçen hastalığı olanlarla ilişki
• Geçmişte seksüel yolla bulaşan hastalığı olanlarla ilişki
• Korunmasız ilişki
• Birden fazla partnerle ilişki
• Prostat veya idrar yolu enfeksiyonları
• Üretral sonda kullanımı
• Üretral yolla yapılan cerrahi girişimler
• Sünnet olmamak
• Üriner sistemin doğuştan bazı bozuklukları
• İyi huylu prostat büyümesi sonucu tekrarlayan enfeksiyonlar
• Foley sonda takılan hastalar
• Nörojen mesane nedeniyle devamlı veya aralıklı kateter kullanan hastalar

Belitrtiler

• Skrotumda kızarıklık, şişlik ve ısı artışı olabilir
• Testislerde ağrı vardır, genellikle tek testiste
• İdrar yaparken yanma ve sık idrar çıkma
• Penisten iltihaplı akıntı
• Kasığa ve karın alt ksımlarına vuran ağrı
• Meniden kan gelmesi
• Ateş, üşüme , titreme
• Bulantı kusma

 Kronik epididimit: Epididimit 6 haftayı geçerse veya tekrarlarsa kronik bir hal alır. Bazen kronik epididimitlerde herhangi bir etken bulunamaz. 

Teşhis, korunma ve tedavi

Hastanın dikkatli genital muayenesi yapılmalıdır

Ayrıntılı hikaye alınır

İdrar mikroskopisi ve kültürü istenir

Gerekirse ultrasonografi gibi radyolojik tetkikler istenir. Skrotal ultrasonografi ile testisler ve eğididimler değerlendirilir.  Epididimdeki enfeksiyona bağlı değişikliklerin görülmesiyle tanı kesinleşir.

Hastalığa karşı Korunma

Kondom kullanmak: Kondom cinsel yolla geçen hastalıklara karşı etkili bir koruma sağlar.

Üretral girişimler sırasında siterilizasyona dikkat etmek ve koruyucu antibiyotik kullanmak önemlidir.

Sonda kullanan hastalara koruyucu antibiyotik veya üriner antiseptikler verilebilir.

Sonda takarken sterilizasyon kurallarına uyulmalı.

Tedavi

Epididimit, meni kanallarında tıkanıklıklara neden olarak erkeklerde infertiliteye  (kısırlık) yapacağından mutlaka etkili bir şekilde tedavi edilmelidir.

Tedavide etkene göre uygun antibiyotik ve ağrı kesici başlamak gerekir.

Lokal olarak soğuk buz uygulamak rahatlatıcı etkiye sahiptir.

Analjezik- antienflamatuvar ilaçlar ağrı kesici ve şişliği giderici etki amacıyla verilmelidir.

Eğer tüberküloza bağlı epididimit gelişmişse buna yönelik özel tüberküloz ilaçları başlanmalıdır. Bu vakalar normal antibiyotiklerle iyileşmez.

Eper apse gelişmişse apsenin direnajı mutlaka yapılmalıdır.

Kronik ve hastayı ciddi derecede rahatsız eden epididimit vakalarında cerrahi olarak epididimektomi yapılmalıdır, yani epididim alınmalıdır.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı