Peyronie hastalığı yaklaşık 100 erkekte bir görülür. Hastalık genellikle orta yaş ve üzeri erkeklerde görülür. 40 yaş altındaki erkeklerde %8-10 civarında görülebilmektedir. Gençlerde (20 li yaşlarda) görülebilmektedir. Hastalık, peniste lokal skar dokusu artışı, bunun sonucu peniste şekil bozukluğu (eğrilik), ağrı ve sertleşme sorunu ila karakterize bir durumdur.

Peyronie hastalığının evreleri

Peyronie hastalığının 2 evresi vardır: Bu evrelerin bilinmesi hastalığın tedavisi açısından önemlidir. Bazı tedavi yöntemleri bazı evrelerde etkilidir. Tedavide bu durumun mutlaka göz önünde bulundurulması gerekir.

• Akut evre (akut faz, erken faz): 6-18 ay sürer, bu dönemde ameliyat kesinlikle yapılmamalıdır. Eğer akut dönemde ameliyat yapılırsa hastalık tekrarlar.
• Kronik evre (kronik, stabil evre, stabil faz): Cerrahi, yani ameliyat ile tedavi ancak bu dönemde yapılmalıdır. Hastalık ortaya çıktıktan sonra 3 ay geçmesine rağmen semptomlarda değişiklik olmuyorsa hastalık stabil hale gelmiş demektir. Bu dönemde plak içine enjeksiyon tedavileri yapılabilir, ancak bunlar çok etkili değildirler.

Peyronie hastalığının ameliyatsız tedavi yöntemleri

Ameliyatsız tedavi yöntemleri hastalığın erken, akut fazında tercih edilir.

• ESWT şok dalga tedavisi: ESWT-şok dalga tedavisi Androlojide 10-15 yıldır kullanılmaktadır. Giderek te kullanımı yaygınlaşmaktadır. ESWT tedavisi yan etkileri olmayan, poliklinik-muayenehane şartlarında kullanılabilen bir tedavi şeklidir. Anestezi gerektirmez, ağrısız, hastanede yatış gereksinimi yoktur. Ereksiyon sorunu tedavisinde yaygın olarak kullanılan bu yöntem Peyronie hastalığında da tercih edilmektedir. Peyronie hastalığının özellikle akut fazında (erken evre) etkilidir. Erken evrede ağrıyı iyileştirdiğine dair çok sayıda çalışma vardır.

Bizim kendi hastalarımızdaki gözlemlerimizde de akut dönemde ağrıda çok olumlu sonuçlar elde ettik. Hastalarımızın tamamında ağrı kayboldu. Takiplerde hastalarımızda penis eğriliğinin önemli oranda azaldığını gözlemledik. Plak çapında küçülme ile ilgili çalışmalarda farklı sonuçlar bildirilmiştir. Çok az hastada plakların kaybolduğu bildirilmiştir. Kendi hastalarımızda ESWT tedavisi ile çok az hastada 6-8 seanslık tedavi ile plak tamamen kayboldu. Bu hastalarda plak boyu çok küçüktü. Ancak plak çapı büyük hastalarda ve kronik evrede genellikle ESWT tedavisi yerine ameliyatı tercih etmekteyiz. Literatürde de uygulamalar bu yöndedir. Kronik evredeki ESWT uygulanan hastalarda kısmi plak küçülmesi ve eğrilikte düzelme gözlenmektedir, ancak özellikle büyük plaklarda plakların tamamen kaybolması mümkün değildir. Bu durumun hastalara mutlaka anlatılması gerekir. Kronik fazda ESWT tedavisinin en önemli avantajı, hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan ereksiyon sorununun düzelmesine yardımcı olmasıdır. Plakta çok ciddi bir iyileşme sağlamasa dahi ereksiyon buzukluğuna olumlu etkisi nedeniyle hastalara önerilebilir..

• Penil traksiyon tedavisi: Burada belli ağırlıklarla penisi germeye yarayan cihazlar kullanılır. Günde birkaç kez ve fazla ağırlık yapmadan, penisi aşırı zorlamadan uygulanan germe yöntemleriyle peniste oluşabilecek eğrilikler önlenebilmektedir.
• Penise vakum uygulaması: Penise uygulanan vakum ereksiyon cihazı peyronie hastalığında da kullanılmaktadır. Cihaz penisin içine yerleştirildiği silindir şeklinde bir tüp, pompa sistemi ve elastik banttan oluşur. Penis bu silindir şeklindeki tüpün içine yerleştirilerek negatif basınçla ereksiyon oluşturulur ve silendir üzerindeki silikon halka penis kök kısmına yerleştirilir. Kısa süreli ve günde birkaç kez yapılan bu uygulama ile peniste aşırı eğilme önlenebilmektedir. Yapılan bir çalışmada bu yöntemle günde 2 kez ve 10 dakika uygulama sonucu penis uzunluğunun korunduğu, eğriliğin azaldığı ve ağrının hafiflediği gösterilmiştir. Bu çalışmada 3 hastada eğriliğin düzelmediği, bi,r miktar daha arttığı görülmüştür. Vakum uygulayacak hastalara bu durumun mutlaka hatırlatılması gerekir.
• Penise elle uygulanan düzeltme manevraları: Burada penis ereksiyon halinde iken eğrilik olan kısıma ve karşı tarafa doğru penise elle baskı yapılarak eğrilik düzeltilmeye çalışılır. Bunu mutlaka bir Ürolog göstermeli ve dikkatli şekilde yapılmalıdır. Bu işlem eğer travmatik bir şekilde yapılırsa penis kırıklarına yol açabilir. Uygulamanın şiddetine bağlı olarak ağrı, kanama ve penis cildinde morarma olabilir. Düzenli ve uzun süre yapılan işlem sonuında olumlu sonuçlar alındığı bildirilmiştir.
• Penise masaj uygulaması: Kayganlaştırıcı kremlerle penise plak olanm kısma düzenli ve uzu süre masaj uygulamalarının Peyronie hastalığında etkili olduğu bildirilmiştir. Bu konu ile ilgili bilimsel çalışmalar sınırlıdır. Yapılacaksa da bilinçli bir şekilde fazla kuvvet uygulamadan yapılmalıdır.
• Peyronie hastalığının bitkisel tedavisi: Peyronie hastalığının bitkisel tedavisi ile ilgili internet ortamında bilgiler olsa da bunların tedavi edici etkileri yoktur. Mevcut bilgiler bilimsel verilere dayanmamaktadır. Bitkisel tedavilerin etkinliğini kanıtlayan Üroloji ile ilgili dünyada tanınmış tıp dergilerinde yayınlanmış yayınlanan makaleler yoktur. Bu bakımdan hastalarımıza bitkisel tedavileri önermiyoruz. Ayrıcaa gene içeriği bilinmeyen özel karışım veya ilaçların kullnılması sakıncalı olabilir. Bir Üroloji uzmanının önermediği veya eczanelerde satılmayan, sağlık bakanlığının onayı olmayan ilaçların kullanılmaması gerekir. Aksi taktirde bu tür ilaçlar fayda yerine zarar verebilmektedir.
• Vitaminler: Önceleri E vitamini hastalığın tedavisinde kullanılmıştır. Yapılan bilimsel çalışmalar E vitamini tedavisinin Peyronie hastalığının tedavisinde etkili olmadığını göstermiştir. E vitamininin plak oluşumu, küçülmesi, penis eğriliği veya ağrı üzerine her hangi bir olumlu etkisi yomktur. Biz hastalarımıza bu tedaviyi artık önermiyoruz. Amerika ve Avrupa Üroloji dernekleri de artık E vitamini tedavisinin Peyronie hastalığı tedavisinde yeri olmadığını bildirmiştir. E vitamini dışında diğer vitamin ve minerallerin, destek ürünlerinin de her hangi bir olumlu etkisi yoktur. Bu gibi vitamin, mineraller, eser elementler sağlıklı beslenme amacıyla kullanılabilir, ancak Peyronie hastalığının tedavisinde olumlu etkileri yoktur.
• Plak içi enjeksiyon (injeksiyon, iğne) tedavisi: Peyronie hastalığının ameliyatsız tedavi seçeneklerinden birisi de peniste plak içine yapılan enjeksiyon tedavileridir. Bu amaçla bir çok yöntem uygulanmıştır, ancak bunların çoğu etkisisz olduğu için bırakılmış ve günümüzde artık kullanılmamaktadır.

Peyronie hastalığında plan içine enjeksiyon olarak günümüzde kullanılan ilaçlar: kalsiyum kanal blokerleri, interferon-alfa2β ve collagenase clostridium histolyticum enzimidir. Bunların hastalığın ilerlemesini durdurduğu ve peniste şekil bouzkluğunu (peniste eğrilik, penil deviasyon) düzelttiğine dair bilgiler vardır. Amerikan ilaç ve gıda kurumu (FDA) collagenase clostridium histolyticum enziminin Peyronie hastalığında kullanımını onaylamıştır. Uygun hastalara bu enjeksiyon tedavileri önerilebilir. Bunların hiç biirisi hastalığı %100 tedavi etmez. Bu durumun da hastaya anlatılması gerekir.

• PDE5i ilaçlar: Peyronie hastalarının bir kısmında ayni zaman da ereksiyon sorunu olacağından bu amaçla PDE5i grubu ilaçlar kullanılabilir.

Yaşam tarzı değişiklikleri

Peyronie hastalığı tedavisine ve doğal seyrine etki edebilir. Bunlar ayni zamanda sağlıklı bir hayat için önemlidir.

• Sigarayı kesmek: Sigara genel olarak sağlık üzerine ciddi olumsuz etkileri olan bir üründür. Sigaranın içerisinde bulunan nikotin ve diğer bir çok toksik maddenin bir çok organ sistemine ciddi olumsuz etkileri vardır. Bu olumsuz etkiler uzun zamandır bilinmekte ve ciddi tıp dergilerinde bildirilmiştir. Aşırı sigara içme özellikle kalp damar hastalıkları ve ereksiyon olayı üzerine ciddi olumsuz etkilere sahiptir. Yapılan çalışmalarda Peyronie hastalığının sigara içenlerde daha sık görüldüğü bildirilmiştir. Bizim de gözlemlerimize göre hastalarımızın tamamına yakını aşırı sigara içmektedir. Peyronie hastalığı olan hastalarımıza ilk önerilerimizden birisi mutlaka sigarayı bırakmalarıdır. Sigarayı bırakmak oluşmuş plakları kısa sürede ortadan kaldırmayacaktır, ancak hastalığın iiyileşme sürecinde ciddi olumlu etkileri olacaktır. Ayrıca Peyronie hastalarında ereksiyon problemleri de (erektil disfonksiyon, sertleşme sorunu) olacağından sigara bu durumu daha da olumsuz etkileyecektir.
• Alkol alımına son vermek: Alkol alımının direk Peyronie ile ilişkisi bilinmemektedir, ama tüm bilimsel çalışmalarda alkolün önemi vurgulanmaktadır. Bizim hastalarımızda da sonuç benzer şekildedir. Genel olarak bakıldığında çoğu peyronie hastası alkol almaktadır. Bu bakımdan hastalarımıza mutlaka alkolü bırakmalarını tavsiye ediyoruz. Özellikle sigara ve alkolü birlikte alanlarda hastalık daha sık görülmektedir. Alkol de tıpkı sigara gibi ciddi sağlık sorunlarına ve ereksiyon sorunlarına neden olacağıondan tedavide bu durumun mutlaka göz önünde bulundurulması gerekir. Biz hastalarımıza etkili bir tedavi için eğer alıyorlarsa mutlaka alkolü kesmelerini öneriyoruz.
• İlaç alışkanlığı olanların buna son vermeleri: İlaç bağımlılığı, ilaç alışkanlığı önemli tıbbi bir sorundur. Bir çok hastalığın nedeni olarak ilaç bağımlılığı sorumlu tutulmaktadır. Bizim hastalarımızda Peyronie hastalığına neden olabilecek önemli ilaç bağımlılığına rastlamadık, ancak tedavide bu tür ilaç bağımlılığı olan hastaların özel tedaviler alması ve bu alışkanlıklarından kurtulmaları tedavide önemli bir seçenektir.
• Düzenli egzersiz: Yapılan çalışmalarda penise çok fazla zorlamadan yapılan germe egzersizlerinin Peyronie hastalığına bağlı eğilmeyi ve skar gelişimini azalttığı gösterilmiştir. Bu egzersizleri günde birkaç kez tekrarlamak gerekir. Ayrıca bu amaçla geliştirilen özel cihazlar da mevcuttur. Bunlardan da yararlanılabilir.

Peyroni hastalığının tedavisinde vitamin ve doğal ürünler

Peyronie hastalığının vitamin ve doğal ürünlerle tedavisi ile ilgili çalışmalar vardır. Ancak bunlar çok etkili değildir.Literatürde Vitamin E ve koenzimQ tedavisinin peyronie hastalığınının tedavisi ile ilgili çalışmalarda bunların çok ciddi anlamada bir iyileşme sağlamadığı gösterilmiştir.

Biz de hastalarımıza bu tedavileri artık çok fazla önermiyoruz. Bu vitamin ve destek ürünleri genel sağlık için ve ereksiyonu düzeltmede yardımcı olabilir, fakat Peyronie hastalığının tedavisinde çok etkileri yoktur.

Sonuç olarak: Peyronie hastalığının ameliyatsız tedavi seçenekleri için değişik yöntemler kullanılmaktadır, ancak bunlar yüzde yüz etkili metotlar değildir. Günümüzde en etkili yöntem ameliyattır. Ameliyat için zamanlama çok önemlidir, akut faz döneminde cerrahi işlem yapılmamalıdır. Cerrahi (ameliyat) için en uygun zamanlama akut faz döneminin bittiği hastalığın stabil evresidir. Akut evrede yapılan ameliyatlardan sonra nüks oranı yüksektir.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı