Geri çekilebilir bir testis (retraktil testis, RT, utangaç testis), testislerden birinin veya her ikisinin de skrotum (testisleri içeren deri kesesi) ile kasık kanalı arasında ileri geri hareket edebildiği iyi huylu ve tipik olarak geçici bir durumdur. Bu hareket genellikle soğuk, stres veya korku gibi faktörlere karşı doğal bir refleksif tepkidir. Geri çekilebilir testis genellikle testis pozisyonu ve fonksiyonunun normal bir varyasyonu olarak kabul edilir ve genellikle tedavi gerektirmez. Gerektiğinde doğru tanı ve uygun tedaviyi sağlamak için, retraktil testisin bir Ürolog tarafından yapılan fizik muayene yoluyla diğer testis koşullarından ayırt edilmesi önemlidir. Bu makalemde retraktil testis (utangaç testis) ile ilgili genel ve güncel bilgiler vereceğim.

Retraktil testis nedir?

“Geri çekilebilir testis” olarak da bilinen bu durum, testislerden birinin veya her ikisinin de skrotum ile kasık kanalı (karın ve skrotumu birbirine bağlayan geçit) arasında ileri geri hareket edebildiği bir durumdur. Normal erkek anatomisinde, testisler tipik olarak fetal gelişim sırasında skrotuma iner ve kişinin yaşamı boyunca orada kalır. Ancak bazı durumlarda, özellikle erkek çocuklarda ve genç erkeklerde, testislerden biri veya her ikisi geçici olarak kasık kanalına doğru çekilip yukarıya doğru hareket edebilir.

Bu durum genellikle tıbbi bir sorun olarak kabul edilmez ve testislerin testis torbasına inmesi için genellikle elle manipüle edilebilir. Genellikle soğuk havaya, strese veya korkuya karşı refleks bir tepkidir. Sonuç olarak, tıbbi muayene sırasında testisler testis torbasında gibi görünebilir ancak çevredeki kaslar kasıldığında geri çekilebilirler.

Geri çekilebilir testisler, testislerin skrotuma inemediği ve karın veya kasık kanalında kaldığı bir durum olan “inmemiş testisler” (kriptorşidizm) ile karıştırılmamalıdır. İnmemiş testisler, tedavi edilmediği takdirde potansiyel komplikasyon riski taşıdıkları için tıbbi müdahale ve skrotuma indirmek için cerrahi müdahale gerektirebilir.

Siz veya tanıdığınız birinin testis sağlığı veya testislerle ilgili herhangi bir sorun hakkında endişeleri varsa, uygun değerlendirme ve rehberlik için bir sağlık uzmanına danışmanız tavsiye edilir.

Retraktil testisin nedenleri nelerdir?

RT’in kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak genellikle tıbbi bir durumdan ziyade testis pozisyonu ve fonksiyonunun normal bir değişimi olarak kabul edilir. Geri çekilebilir testislerin oluşumuna çeşitli faktörler katkıda bulunabilir:

• Sıcaklık hassasiyeti: Testisler sıcaklık değişimlerine karşı hassastır. Soğuk havaya, strese veya korkuya tepki olarak testisleri çevreleyen kaslar (kremaster kasları) kasılabilir ve testislerin kasık kanalına doğru yukarı doğru hareket etmesine neden olabilir. Bu, testisleri olası zararlardan korumak için verilen doğal bir refleks tepkidir.
• Yaş: Retraktil testisler daha çok adölesanlarda görülür. Kişi olgunlaştıkça skrotal dokular ve kaslar gelişip stabilize olabilir, bu da testislerin kasık kanalına çekilme olasılığını azaltır.
• Duygusal veya fiziksel stres: Stres veya kaygı, testislerin geri çekilmesine neden olan refleksi tetikleyebilir. Bu, soğuk suda yüzmek, tıbbi muayeneden geçmek veya duygusal sıkıntı yaşamak gibi aktiviteler sırasında meydana gelebilir.
• Genetik: Bazı bireylerde, ailelerde de görülebileceği için testislerin geri çekilmesine genetik yatkınlık olabilir.
• Hormonal değişiklikler: Özellikle ergenlik dönemindeki hormonal dalgalanmalar testisin konumunu etkileyebilir. Bu dönemde hormon seviyelerindeki değişiklikler kremaster kaslarının tepkisini etkileyebilir.
• Konumsal faktörler: Testislerin skrotumdaki doğal konumu bireyler arasında farklılık gösterebilir. Bazı kişilerin testisleri doğal olarak skrotumda daha yüksekte yer alabilir ve bu da onları geçici olarak geri çekilmeye daha yatkın hale getirir.

Geri çekilebilir testislerin genellikle tıbbi bir sorun olarak görülmediğini ve çoğu durumda tedavi gerektirmediğini unutmamak önemlidir. Ancak testis sağlığına ilişkin endişeler, rahatsızlık hissi veya testislerin testis torbasına kolayca inmemesi durumunda, uygun bir değerlendirme ve yönlendirme için bir sağlık uzmanına danışmanız tavsiye edilir. Bazı durumlarda inmemiş testis veya kasık fıtığı gibi durumlar yanlışlıkla geri çekilebilir testis olarak tanımlanabilir ve bu durumlar tıbbi müdahale gerektirebilir.

Geri çekilebilir testis neden önemlidir?

Geri çekilebilir testis genellikle önemli bir tıbbi sorun olarak kabul edilmez çünkü genellikle testis pozisyonu ve fonksiyonunun normal bir varyasyonudur. Ancak birkaç nedenden dolayı bu durumun farkında olmak önemlidir:

• Yanlış teşhis: Retraktil testisin anlaşılması, inmemiş testis (kriptorşidizm) veya kasık fıtığı gibi diğer testis durumlarının yanlış teşhisini önlemeye yardımcı olur. Bu durumlar geri çekilebilir testislerden farklı olarak tıbbi müdahale ve tedavi gerektirebilir.
• İç rahatlığı: Geri çekilebilir testislerin iyi huylu ve geçici bir durum olduğunu bilmek, testis sağlığı konusunda endişe duyan bireylere ve ebeveynlere güvence sağlayabilir. Gereksiz kaygıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
• Gereksiz ameliyatlardan kaçınmak: Uygun değerlendirme ve tanı olmadan, tedavi gerektirmeyen bir durumu düzeltmek için gereksiz cerrahi müdahalelerin yapılması riski ortaya çıkabilir. Ameliyat her zaman potansiyel riskler taşır ve yalnızca tıbbi olarak gerekli olduğunda yapılmalıdır.
• Gereksiz tedavinin önlenmesi: Retraktil testis genellikle tedavi gerektirmez. Aşırı agresif müdahaleler komplikasyonlara ve gereksiz tıbbi harcamalara yol açabilir.
• İzleme: Bazı durumlarda sağlık profesyonelleri, geri çekilebilir kalmalarını ve daha fazla endişe verici durumlara dönüşmemelerini sağlamak için rutin kontroller sırasında geri çekilebilir testislerin periyodik olarak izlenmesini önerebilir.

Geri çekilebilir testis alarm verilmesine neden olmasa da, testis sağlığının uygun şekilde izlendiğinden emin olmak için bireylerin ve ebeveynlerin düzenli sağlık kontrollerini sürdürmeleri önemlidir. Testis sağlığıyla ilgili herhangi bir şüpheniz veya endişeniz varsa, uygun değerlendirme ve rehberlik sağlayabilecek bir sağlık uzmanına danışmanız önerilir. Bu, geri çekilebilir testislerin diğer durumlardan ayırt edilmesine yardımcı olabilir ve gerektiğinde gerekli tıbbi müdahalelerin yapılmasını sağlayabilir.

Utangaç testis belirtileri nelerdir?

Geri çekilebilir testis çoğu durumda tipik olarak fark edilebilir semptomlar veya rahatsızlıklarla ortaya çıkmaz. Genellikle testis pozisyonu ve fonksiyonunun normal bir varyasyonu olarak kabul edilir. Ancak bireylerin veya ebeveynlerin geri çekilebilir testislerle ilgili belirli özellikleri veya davranışları fark edebileceği bazı durumlar vardır, örneğin:

• Testis hareketi: Özellikle soğuk havaya, strese veya korkuya tepki olarak testislerden biri veya her ikisi kasık kanalına doğru hareket ediyormuş gibi görünebilir.
• Elle hissedilebilen testisler: Testisler kasık kanalındayken sıklıkla manuel olarak manipüle edilebilir veya yavaşça skrotuma doğru itilebilir. Hafif bir baskıyla skrotuma kolayca inebilirler.
• Ağrı veya rahatsızlık yok: Geri çekilebilir testis, testisler kasık kanalında veya skrotumdayken genellikle ağrıya veya rahatsızlığa neden olmamalıdır.

Utangaç testisin karıştığı hastalıklar nelerdir?

Geri çekilebilir testisin tipik olarak iyi huylu ve geçici bir durum olduğunu ve aşağıdakiler gibi daha belirgin semptomlar veya rahatsızlıklarla ortaya çıkabilen diğer testis durumlarıyla karıştırılmaması gerektiğini unutmamak önemlidir. Utangaç testis en çok aşağıdaki iki hastalıkla karıştırılır:

• İnmemiş testisler (kriptorşidizm): Bu durumda testislerden biri veya her ikisi de testis torbasına inemez ve karın veya kasık kanalında kalabilir. Tıbbi değerlendirme ve tedavi gerektirebilir.
• Kasık fıtığı: Bağırsağın bir kısmının veya başka bir dokunun karın duvarından kasık kanalına doğru itilmesiyle kasık fıtığı meydana gelir ve potansiyel olarak ağrı ve rahatsızlığa neden olur.

Testis sağlığıyla ilgili herhangi bir şüpheniz veya endişeniz varsa bir Üroloji uzmanına danışmanız tavsiye edilir. Geri çekilebilir testis ile tıbbi müdahale gerektirebilecek diğer durumlar arasında ayrım yaparak uygun bir değerlendirme sağlayabilir ve olası sorunları teşhis edebilirler. Bir Ürolog ile yapılan düzenli kontroller, testislerin sağlığının ve iyiliğinin devam etmesini sağlamaya yardımcı olabilir.

Geri çekilebilir testis ne zaman tedavi edilir?

Geri çekilebilir testis çoğu durumda genellikle tedavi gerektirmez. Genellikle testis pozisyonu ve fonksiyonunun normal bir varyasyonu olarak kabul edilir. Ancak tıbbi değerlendirme ve müdahalenin gerekli olabileceği durumlar vardır:

• Yanlış teşhis: Durumun geri çekilen testis mi yoksa başka bir testis durumu (inmemiş testis veya kasık fıtığı gibi) olup olmadığı konusunda belirsizlik varsa, bir sağlık uzmanı doğru tanı koymak için kapsamlı bir muayene yapabilir.
• Kalıcı rahatsızlık veya ağrı: Geri çekilebilir testisin ağrı veya rahatsızlığa neden olduğu bilinmemekle birlikte, kişi testislerle ilgili kalıcı ağrı veya rahatsızlık yaşarsa, diğer olası sorunları dışlamak için daha fazla değerlendirme yapılmasını gerektirebilir.
• Doğurganlık veya gelecekteki sağlıkla ilgili endişeler: Bazı durumlarda, doğurganlık veya testislerin uzun vadeli sağlığıyla ilgili endişeler varsa bir Üroloğa  danışmak önerebilir.
• Eğitim ve rehberlik: Ürolog, bireylere ve ebeveynlere durumu anlamalarına, endişeleri yönetmelerine ve zaman içinde uygun izlemeyi sağlamalarına yardımcı olmak için eğitim ve rehberlik sunabilir.

Genel olarak, eğer retraktil testis doğru şekilde teşhis edilir ve doğrulanırsa, iyi huylu ve geçici bir durum olduğundan genellikle tedavi gerektirmez. Ancak testis sağlığıyla ilgili herhangi bir endişe veya belirsizlik varsa, doğru değerlendirme ve rehberlik için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Bir Üroloji uzmanı ile yapılan düzenli kontroller, durumun geri çekilebilir kalmasını ve daha endişe verici bir soruna dönüşmemesini sağlamaya yardımcı olabilir.

Retraktil testis nasıl teşhis edilir?

Geri çekilebilir testisin tanısı genellikle çocuk doktoru veya ürolog tarafından yapılan fizik muayene ile konur. Geri çekilebilir testisin teşhisi için tipik süreç şöyledir:

• Tıbbi geçmiş: Sağlık uzmanı, testislerle ilgili herhangi bir semptom veya endişenin sorulması da dahil olmak üzere ayrıntılı bir tıbbi öykü alarak başlayacaktır.
• Fizik muayene: Fizik muayene sırasında sağlık uzmanı testislerin konumunu ve hareketini değerlendirecektir. Testislerin varlığını ve yerini kontrol etmek için skrotumu ve kasık kanalını nazikçe elle muayene edecekler (hissedecekler). Testislerin soğuk hava nedeniyle geri çekilme olasılığını azaltmak için muayenenin sıcak bir odada yapılması gerektiğine dikkat etmek önemlidir.
• Gözlem ve manipülasyon: Sağlık uzmanı testislerin davranışını gözlemleyecektir. Testis geri çekilebiliyorsa muayene sırasında skrotum ile kasık kanalı arasında ileri geri hareket edebilir. Sağlayıcı ayrıca testisleri skrotuma inmeye teşvik etmek için yavaşça manipüle edebilir.
• Sıcaklık ve gevşeme: Retraktil testis teşhisini doğrulamak için sağlık uzmanı, testislerin hareket ettirilmesinden sorumlu kremaster kaslarının gevşetilmesine yardımcı olacak teknikler kullanabilir. Bu, sıcak bir havlu kullanılmasını veya oda sıcaklığının arttırılmasını içerebilir.
• Tartışma: Muayene bulgularına göre sağlık uzmanı tanıyı birey veya ebeveynlerle tartışacaktır. Geri çekilebilir testis doğrulanırsa, sağlayıcı genellikle testis pozisyonu ve fonksiyonunun iyi huylu ve normal bir varyasyonu olduğu konusunda onlara güvence verecektir.

Çoğu durumda, fizik muayene durumu doğrulamak için yeterli olduğundan, retraktil testis tanısı koymak için başka testlere veya görüntüleme çalışmalarına gerek yoktur. Ancak tanıyla ilgili herhangi bir şüphe veya endişe varsa veya sağlık uzmanı başka bir testis rahatsızlığından şüpheleniyorsa ek testler veya değerlendirmeler önerebilir.

Testis sağlığıyla ilgili herhangi bir endişe varsa bireylerin ve ebeveynlerin doğru değerlendirme ve teşhis için bir sağlık uzmanına danışması önemlidir. Bir sağlık uzmanıyla yapılan düzenli kontroller, olası sorunların uygun şekilde ele alınmasına ve izlenmesine yardımcı olabilir.

Geri çekilebilir testis nasıl tedavi edilir?

Geri çekilebilir testis çoğu durumda tedavi gerektirmez çünkü testis pozisyonu ve fonksiyonunun normal bir varyasyonu olarak kabul edilir. Ancak daha önce de belirtildiği gibi tıbbi değerlendirme ve müdahalenin gerekli olabileceği bazı durumlar vardır. Tedavi veya müdahalenin gerekli olduğuna karar verilirse bu genellikle spesifik koşullara ve altta yatan endişelere bağlı olacaktır:

• Doğru teşhis: Herhangi bir tedavi sürecinin ilk adımı, doğru teşhisin konulmasını sağlamaktır. Genellikle bir çocuk doktoru veya ürolog olan bir sağlık uzmanı, fizik muayene yapacak ve testisin skrotuma inmesini teşvik etmek için sıcak oda sıcaklığı, hafif manipülasyon veya sıcak bir havlu kullanımı gibi teknikleri kullanabilir. Durumun geri çekilebilir testis olduğunu doğrulayabilirlerse genellikle başka bir tedaviye gerek kalmaz.
• Eğitim ve rehberlik: Sağlık hizmeti sağlayıcıları bireylere ve ebeveynlere, durumu anlamalarına, endişeleri yönetmelerine ve zaman içinde uygun izlemeyi sağlamalarına yardımcı olmak için eğitim ve rehberlik sunabilir. Bu, testislerin geçici olarak geri çekilmesi durumunda testislerin skrotuma inmesinin manuel olarak nasıl teşvik edileceğine ilişkin talimatları içerebilir.
• Rahatsızlık veya ağrının ele alınması: Eğer kişi testislerle ilgili kalıcı bir ağrı veya rahatsızlık yaşıyorsa, sağlık uzmanı bunun nedenini araştıracak ve uygun tedaviyi önerecektir. Bu, geri çekilebilir testisle ilgisi olmayan altta yatan sorunların ele alınmasını içerebilir.
• İzleme: Bazı durumlarda sağlık uzmanları, durumun geri çekilebildiğinden ve daha fazla testis rahatsızlığına dönüşmediğinden emin olmak için periyodik kontroller önerebilir.
• Cerrahi müdahale (nadiren): Son derece nadir durumlarda, bir sağlık uzmanı geri çekilebilir testisin ciddi rahatsızlık, ağrı veya konservatif önlemlerle tedavi edilemeyecek başka komplikasyonlara neden olduğunu belirlerse, cerrahi düzeltmeyi düşünebilir. Bununla birlikte, retraktil testis için cerrahi müdahale oldukça alışılmadık bir durumdur ve genellikle daha ciddi testis rahatsızlıkları için kullanılır.

Geri çekilebilir testis vakalarının büyük çoğunluğunun tedavi gerektirmediğini ve testis pozisyonunun iyi huylu ve geçici bir varyasyonu olarak kabul edildiğini vurgulamak önemlidir. Siz veya tanıdığınız birinin testis sağlığı veya geri çekilen testis hakkında endişeleri varsa, doğru değerlendirme ve rehberlik için bir sağlık uzmanına danışmanız önerilir. Bir sağlık uzmanıyla yapılan düzenli kontroller, olası sorunların uygun şekilde izlenmesini ve ele alınmasını sağlamaya yardımcı olabilir.

Utangaç testis için hormonal (endokrin) tedaviye ihtiyaç var mı?

Geri çekilebilir testis için genellikle hormonal tedaviye gerek yoktur. Geri çekilebilir testis, testisin geçici olarak kasık kanalına veya kasık bölgesine doğru hareket edebildiği ancak yine de doğal olarak skrotuma inme yeteneğine sahip olduğu testis pozisyonunun normal bir varyasyonudur. Bu hareket genellikle sıcaklık veya uyarım gibi faktörlerden kaynaklanır ve altta yatan herhangi bir tıbbi durumla ilişkili değildir.

RT patolojik veya anormal bir durum olarak kabul edilmediğinden hormonal tedavi veya medikal tedavi gerektirmez. Çoğu durumda, çocuk büyüdükçe ve kremasterik refleks (testisi yukarı çekebilen kas) olgunlaştıkça testis kendi kendine skrotuma inecektir.

Bununla birlikte, testisin durumuyla ilgili endişeleriniz varsa veya testisin geri çekilip çekilmediğinden emin değilseniz, belirli duruma göre uygun bir değerlendirme ve rehberlik sağlayabilecek bir sağlık uzmanına danışmak her zaman iyi bir fikirdir. Geri çekilebilir testis ile tedavi gerektirebilecek diğer durumlar arasında ayrım yapılmasına yardımcı olabilirler.

Geri çekilen testis ile inmemiş testis arasındaki farklar nelerdir?

Geri çekilebilir testis ve inmemiş testis, erkeklerde testislerin skrotumdaki konumuyla ilgili iki farklı durumdur. İşte aralarındaki temel farklar:

• Geri Çekilebilir Testis:

Geri çekilebilir testis, testis pozisyonunun normal bir varyasyonudur.

Bu durumda, testis başlangıçta skrotuma iner ancak özellikle soğuğa veya uyarıya yanıt olarak geçici olarak kasık kanalına veya kasık bölgesine doğru yukarı hareket edebilir.

Testis manuel olarak skrotuma geri döndürülebilir ve genellikle herhangi bir tedavi olmaksızın orada kalır.

Erkek çocuklarda yaygın bir bulgudur ve çocuk büyüdükçe testis genellikle tamamen skrotuma iner.

Tipik olarak tıbbi müdahale gerektirmez ve bununla ilişkili uzun vadeli bir komplikasyon yoktur.

• İnmemiş Testis (Kriptorşidizm):

Kriptorşidizm olarak da bilinen inmemiş testis, fetal gelişim sırasında testislerden birinin veya her ikisinin de skrotuma inmemesiyle oluşan konjenital bir durumdur.

Bu durumda testisler karın, kasık kanalı veya kasık bölgesinde bulunabilir ancak doğumda veya kısa bir süre sonra olması gerektiği gibi skrotuma inmezler.

İnmemiş testis, tedavi edilmediği takdirde kısırlık ve testis kanseri riskinin artması gibi potansiyel komplikasyonlara yol açabileceğinden tıbbi müdahale ve müdahale gerektirir.

Tedavi seçenekleri hormon tedavisini, testisleri skrotuma yeniden konumlandırmak için ameliyatı (orşiyopeksi) veya bu yöntemlerin bir kombinasyonunu içerebilir.

Özet

Özetle, retraktil testis ile inmemiş testis arasındaki temel fark, retraktil testisin, testisin skrotuma girip çıkabildiği geçici ve iyi huylu bir durum olması, inmemiş testisin ise testis(ler)in belirli bir pozisyonda kaldığı konjenital bir durum olmasıdır. anormal konum ve düzeltmek için tıbbi müdahale gerektirir. Sizde veya çocuğunuzda inmemiş testis olabileceğinden şüpheleniyorsanız, doğru değerlendirme ve yönetim için bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

İstanbul- TÜRKİYE