Günümüzde sedanter yaşam (hareketsiz yaşam), stress ve aşırı beslenme gibi nedenlerle “metabolik sendrom” sıklığında bir artış olmuştur. Batı tipi diyetle beslenen gelişmiş ülkelerde metabolik sendrom ciddi bir toplum sağılı problemi haline gelmiştir. Ülkemizde de son yıllarda hastalığın görülme oranında ciddi bir artış kaydedilmiştir. Türkiye’de metabolik sendrom erkeklerin yakşalık üçte birinde görülmektedir, bu oran kadınlarda daha da yüksektir. Metabolik sendrom kardiyoloji ve endokrin ve metabolizma hastalıklarının ilgi alanına girer. Bu hastalıkları ilgili bölümler takip ve tedavi etmelidir.

Ancak metabolik sendrom hastalarında değişik tıp alanlarını ilgilendiren bir takım rahatsızlıklar da görülür. Bu bölümde metabolik sendromlu hastalarda ortaya çıkan Ürolojik hastalıkları  özetleyevceğim. Özellikle erektil disfonksiyon bozukluğu (cinsel yetersizlik, iktidarsızlık,cinsel fonksiyon bozuklukları) ömetabolik sendromla sıkı ilişkili bir hastalıktır. Daha sonraki yazılarda bu hastalıkların metabolik sendromla ilişkilerinden biraz daha ayrıntılı olarak bahsedeceğim.

İçindekiler:

Metabolik sendrom nedir?

Metabolik sendrom teşhisi-tanısı nasıl konur?

Metabolik sendromun neden olabileceği Ürolojik hastalıklar hangileridir?

Metabolik sendrom nedir?

Metabolik sendrom tanısı koyabilmek için kullanılan parametreleri 5 başlık halinde kısaca özetlemek gerekirse;

• Bel çevresinin artması: Ülkelere göre farklı tanınmlanmalıdır.
• Serum trigliserid seviyesinin yükselmesi: 150 mg/dl ve üzeri
• Serum HDL (yüksek dansiteli lipidler, iyi kolesterol) seviyesinin düşük bulunması: Erkeklerde 40 mg/Dl nin altı, kaadınlarda 50 mg/Dl altı
• Serum açlık kan şekerinin yüksek bulunması: 100 mg/Dl üzerinde olması
• Kan basıncının (tansiyon) yüksek bulunması: Sitolik kan basıncı 130 mmHg, diastolik 85 mmHg üzerinde olması

Metabolik sendrom teşhisi-tanısı nasıl konur?

Bir hastaya metabolik sendrom tanısı koyabilmek için yukarıdaki 5 parametreden en az 3 tanesinin bir arada olması gerekir.

Metabolik sendromun neden olabileceği Ürolojik hastalıklar hangileridir?

Metabolik sendrom organizmada birden çok organı ve sistemi islilendiren sistekik bir hastalıktır.

Metabolik sendromun neden olabileceği Ürolojik hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Erektil disfonksiyon (cinsel fonksiyon bozukluğu)
• Erkek hipogonadizmi (Testosteron düşüklüğü)
• İnfertilite (kısırlık)
• BPH (iyi huylu prostat büyümesi) ve alt üriner sistem disfonksiyonları
• Aşırı aktif mesane
• Kadınlarda idrar kaçırma (female incontinence)
• Ürolitiazis (Üriner sistem taş hastalığı)
• Prostat kanseri  
• Mesane kanseri
• Böbrek kanseri

Metabolik sendromu olan hastalarda mesane, prostat ve böbrek kanserleri hem sık görülür, hem de bunların prognozları daha kötüdür, nüks oranları yüksektir. Metabolik sendrom komponentleri ne kadar fazla bir arada bulunursa hastalığın şiddeti de o oranda ciddi seyreder.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı

Referanslar

1. Correlation of metabolic syndrome and urolithiasis: A prospective cross-sectional study.Rams K, Philipraj SJ, Purwar R, Reddy B.Urol Ann. 2020;12(2):144-149.
2. Erectile dysfunction, metabolic syndrome, and cardiovascular risks: facts and controversies. Sanchez E, Pastuszak AW, Khera M.Transl Androl Urol. 2017 ;6(1):28-         36.
3. Obesity and metabolic syndrome associated with systemic inflammation and the impact on the male reproductive system. Leisegang K, Henkel R, Agarwal A.Am J         Reprod Immunol. 2019 Nov;82(5):e13178. 
4. Overactive bladder: Is there a link to the metabolic syndrome in men? Kirby MG, Wagg A, Cardozo L, et al. Neurourol Urodyn. 2010 Nov;29(8):1360-4. 
5. Metabolic syndrome and renal cell carcinoma. Zhang GM, et al. World J Surg Oncol. 2014. 
6. Metabolic syndrome and risk of cancer: a systematic review and meta-analysis. Esposito K, Chiodini P, Colao A, Lenzi A, Giugliano D.Diabetes Care. 2012                     ;35(11):2402-11.
7. The association between metabolic syndrome and bladder cancer susceptibility and prognosis: an updated comprehensive evidence synthesis of 95 observational         studies involving 97,795,299 subjects. Peng XF, Meng XY, Wei C, et al. Cancer Manag Res. 2018 Nov 26;10:6263-6274. 
8. Metabolic syndrome and risk of cancer: a systematic review and meta-analysis. Esposito K, Chiodini P, Colao A, Lenzi A, Giugliano D.Diabetes Care. 2012                    ;35(11):2402-11. 
9.  Metabolicsyndrome. Samson SL, Garber AJ.Endocrinol Metab Clin North Am. 2014 ;43(1):1-23.