“Peyronie hastalığı” orta yaş üstü erkeklerde görülen peniste plak oluşumu, ereksiyon sırasında ağrı, peniste eğilme ve ereksiyon problemleri ile kendini gösteren bir hastalıktır. Erişkin erkeklerin yaklaşık % 13’ünde Peyronie hastalığı görülür. Bu yazımda Peyronie hastalığı ile ilgili olarak hastalar tarafından sıkça sorulan sorular ve bunların cevaplarını vermeye çalışacağım.

Peyronie hastalığı erektil disfonksiyona neden olur mu?

Hastalar tarafından sık sorulan sorulardan birisi de Peyronie hastalığının erektil disfonksiyona  (ereksiyon yetersizliği) neden olup olmadığıdır. Bazı Peyronie hastalarında erektil disfonksiyon da olurken, bazen de erektil disfonksiyon sorunu Peyronie hastalığından önce olur. Eğer Peyronie hastalığına neden olabilecek şeker hastalığı gibi bir risk faktörü varsa bu durumlar ayni zamanda ereksiyonu da olumsuz etkileyeceğinden bu hastalarda çoğu kez Peyronie hastalığından önce ereksiyon problemi vardır.

Peyronie hastalığı olanların yaklaşık üçte birinde erektil disfonksiyon da vardır ve bunların yarısından fazlasında erektil disfonksiyon Peyronie hastalığından önce başlamıştır. Eğer erektil disfonksiyon Peyronie hastalığından sonra ortaya çıkmışsa bu durum genellikle ereksiyon sırasında ağrı, peniste eğilme ve hastalığın oluşturduğu psikolojik nedenlerden dolayı olabilir.

Peyronie hastalığında ortaya çıkan plaklar penisin kanlanmasını bozacağından ve sinirleri olumsuz etkileyeceğinden dolayı hastalığa bağlı olarak ereksiyon problemleri görülebilir.

Ayrıca yapılan çalışmalarda Peyronie hastalığının madde kullanımı, anksiyete ve depresyonla ilişkili olduğu gösterilmiştir. Bu durumlar ayni zamanda erektil disfonksiyona da neden olabilmektedir.

Peyronie hastalığının tedavisi erektil disfonksiyonu da düzeltir mi?

Bazı hastalarda Peyronie hastalığının tedavisi ile erektil disfonksiyonda da düzelme sağlanır. Hastalığın aktif fazında ağrı, ereksiyonu olumsuz etkileyen önemli bir faktördür.  Bu hastalarda ağrı tedavisi ile ayni zamanda erektil disfonksiyon problemi de düzeltilmiş olur. Bu amaçla nonsteroidaal antiinflamatuvar denen ağrrı kesiciler kullanılabilir.

Son yıllarda yapılan çalışmalarda penise uygulanan düşük voltajlı şok dalgaları (Li-ESWT) Peyronie hastalığının akut veya erken fazında ağrıyı gidererek ağrıya bağlı ereksiyon probleminin çözümünde de yardımcı olduğu bildirilmiştir. Ancak Li-ESWT tedavisinin uzun süreli takiplerde Peyronia hastalığının tam iyileşmesinde her hangi bir etkisi olmadığı bildirilmiştir.

Gene yapılan bilimsel  çalışmalarda PDE5i denen ilaçların (Viagra, Cialis, Levitra) Peyronie hastalığında iyileşme sağladığı gösterilmiştir. Bu grup ilaçların kullanılması ayni zamanda birlikte bulunan erektil disfonksiyonun tedavisinde de yardımcı olmaktadır.

Ancak erektil disfonksiyona neden olabilen  kompleks Peyronie hastalığı vakalarında kesin çözüm ancak bu hastalara penis protezi takmakla sağlanır. Bu şekilde hem Peyronie hastalığı hem de erektil disfonksiyon aynianda tedavi edilmiş olur.

Peyronie hastalığı tedavi edilmezse ne gibi sonuçlar ortaya çıkar?

Peyronie hastalarında akut dönemde (ilk 6-18 ay) görülen ağrı hastaların yaklaşık % 90’ında tedavi edilmese dahi 12-18 ayda iyileşir. Ancak hastaların yaklaşık % 3-13’ünde tedavi yapılmadan penisteki eğrilik düzelebilir.

Ciddi penis eğriliği olan hastalarda eğriliğin hiç tedavi almadan, yani kendiliğinden düzelme ihtimali son derece düşüktür. Bu şekilde ciddi eğrilik vakaları hastalarda stres ve anksiyeteye neden olabileceğinden ereksiyon problemlerinin ortaya çıkmasına neden olur.

Hastalığın psikolojik etkilerini de göz ardı etmemek lazımdır. Peyronie hastalarının yaklaşık % 80’inde anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sorunlar ortaya çıkmaktadır.

Peyronie hastalığında plaklar nasıl parçalanır veya ortadan kaldırılır?

Peyronie hastalarında oluşan penil plakları ortadan kaldırmanın veya parçalamanın değişik yolları vardır. Bu amaçla penisteki plak içine değişik ilaçlar enjekte edilir. Bu amaçla kullanılan ilaçlar şunlardır:

• Verapamil: Verapamil, aslında bir tansiyon ilacıdır. Peyronie hastalığında penisteki plak içine yapılan enjeksiyonlarla plakların kaybolduğu gösterilmiştir.
• İnterferon alfa-2b: İnterferon alfa-2b bir immün sistem düzenleyicisidir. İmmün sistem üzerindeki etkileri nedeniyle kanserler dahil bir çok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Plak içine enjeksiyonla plakların iyileştiği bazı çalışmalarda gösterilmiştir. Pahalı olması ve yüzde yüz etkili olmaması bir dez avantajdır.
• Kollagenaz (collagenase): Clostridium histolyticum (Xiaflex) denen mikro organizmadan elde edilen bir enzimdir. Plak içine uygulanması ile plakları erittiği gösterilmiştir.

Ayrıca plaklar cerrahi olarak, yani ameliyatla alınıp buraya vücudun başka kısmından alınan yamalar konur veya plak yerinde kalır ve karşı taraf penis dokularına konulan dikişlerle penisteki eğrilik düzeltilmiş olur.

Li-ESWT tedavisi Peyronie hastalığının akut döneminde ağrı kesici amaçla kullanılırsa  etkilidir. Ancak plak üzerindeki etkileri, yani plakları yok etme etkileri kesin değildir.

Peyronie Hastalığının güncel tedavi yöntemleri ve bunların erektil disfonksiyon üzerine etkileri nasıldır?

Plak içine Kollgenaz enzimi verilmesi 2013 yılında Amerikan İlaç ve Gıda Kurumu (FDA) tarafından Peyronie hastalığının tedavisinde onay almıştır ve bu amaçla günümüzde en yeni ve etkili ilaçlardan birisidir.

Kollagenaz, plakları eritir ve Peyronie hastalığının iyileşmesinde etkilidir. Eğer erektil disfonksiyon Peyronie hastalığına bağlı ise bu şekilde plaklar ortadan kaybolacağından hastanın ereksiyon sorunu da normale gelebilir.

Bunun dışında yeni ve yürümekte olan bazı çalışmalar şunlardır:

• Penis cildine uygulanan tedaviler : Süper oksit dismutaz (SOD) enzimi
• Plak içi enjeksiyonlar
• Mekanik tedavi yöntemleri, penil germe gibi

Peyronie Hastalığı kendiliğinden iyileşir mi?

Hastalar tarafından merak edilen ve sıkça sorulan sorulardan birisi de Peyronie hastalığının kendiliğinden, yani hiçbir tedavi almadan iyileşip iyileşmeyeceği sorusudur.

Hastalığa bağlı ağrı, genellikle belli bir süre sonra kendiliğinden iyileşebilir. Buna karşın penil kurvatür (penisteki eğrilik) tedavisiz, kendiliğinden iyileşmez.

Peyronie hastalığı kötü bir hastalığa (kanser gibi) dönüşmez. Böyle olunca da mutlak tedavi gerektirmez. Başka bir deyişle eğer hastada cinsel sorunlara neden olmuyorsa sadece sağlık kaygısıyla ameliyat veya tedavi gerektiren bir hastalık değildir.

Peyronie hastaları Viagra grubu ilaçlar alabilir mi?

Evet alabilirler. Bu grup ilaçlar Peyronie hastalığına bağlı penis eğriliğinin düzeltilmesi ve erektil disfonksiyon tedavisinde tek başına veya diğer ilaçlarla kombine olarak kullanılabilir.

Bazı bilimsel çalışmalarda Peyronie hastalığında PDE5i grubu ilaçların kullanılması ile hem erektil disfonnksiyonun , hem de penisteki eğriliğin iyileştiği gösterilmiştir.

Başka bir çalışmada da Kollagenaz ile birlikte PDE5i alınmasının tek başına kollagenaz alınmasına göre daha etkili olduğu gösterilmiştir.

Hem erektil disfonksiyon hem de Peyronie hastalığı olan kişiler, Peyronie´nin tedavi kararlarını etkileyebileceğinden, önce erektil disfonksiyon için tedavi görmelidir.

Peyronie hastalığı zamanla daha da kötüleşir mi?

Peyronie hastalığı değişik bir seyir gösterir. Çoğu hastada zamanla tedavi yapılsın veya yapılmasın ağrıda iyileşme gözlenir.

Bazı hastalarda peniste eğrilik kendiliğinden zamanla düzelir. Fakat çoğu hastada eğrilik zamanla stabilleşir (sabit kalır) veya daha da ilerler.

Çalışmalarda Peyronie hastalığında PDE5i kullanılmasının bazı hastalarda fibrozisi azalttığı, bazı hastalarda da hastalığın ilerleyişini yavaşlattığı gösterilmiştir.

Bazı çalışmalarda da plak içine aktif dönemde yapılan enjeksiyon tedavilerinin hastalığın doğal seyrini etkilediği gösterilmiştir, fakat bu çalışmalar henüz yeterli sayıda değildir. Bunun için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Genç yaşta Peyronie hastalığı görülür mü?

Peyronie hastalığı sıklıkla orta yaş ve üzerindeki erkeklerde görülür, 20 yaşlarında da görülebilir ancak son derece seyrektir.  40 yaş altındaki erkeklerde Peyronie hastalığı görülme oranı yaklaşık % 8-10 civarındadır.

Genç hastaların çoğu ereksiyon sırasında ağrıdan şikayet eder. Bu hastaların çoğu akut faz döneminde ağrı tedavisine ihtiyaç duyarlar. Hastaların  % 21’den azında erektil disfonksiyon şikayeti vardır.

Peyronie hastalığının tedavisinde doğal tedaviler, bitkisel veya alternatif tedavilerin yeri var mı?

Peyronie hastalığının tedavisinde bu tür çalışmalar vardır. Ancak bunlar kontrollü, iyi planlanmış çalışmalar değildir. Çeşitli antioksidanlar ve vitaminler (Q10, Vitamin  E, asetil karnitin vs…) hastalığın tedavisinde kullanılmıştır, ancak son çalışmalarda bunların artık hastalık tedavisinde pek yeri olmadığı bildirilmiştir.

Amerika ve Avrupa Üroloji Dernekleri’nin de (AUA, EAU) bu tür tedavilerin önerilebilmesi için yeteri kadar veri olmadığı şeklinde görüşleri vardır.

Özellikle Vitamin E ile çok sayıda çalışma vardır, en son yapılan değerlendirmede Vitamin E ile plasebo arasında tedavi yönünden bir fark olmadığı bildirilmiştir.

Avrupa Üroloji Derneği (EAU), 2021 Peyronie hastalığı ile ilgili raporunda Vitamin E ve bu tür tedavilerin artık etkili olmadığını bildirmiş ve Peyronie hastalığının güncel tedavi protokolünden bu tür tedavi ajanlarını çıkarmıştır.

Peyronie hastalığı ile birlikte erektil disfonksiyon da varsa erektil disfonksiyon için önerilen yaşam tarzı değişiklikleri nelerdir?

Peyronie hastalığı ile birlikte erektil disfonksiyon varsa, erektil disfonksiyonun düzeltilmesi için:

• Sigarayı bırakmak
• Alkol alıyorsa bırakmak
• İlaç alışkanlıklarını bırakmak
• Düzenli egzersiz yapmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri faydalı olmaktadır.

Peyronie hastalığının akut döneminde hastaya Peyronie plaklarına yönelik ameliyat yapılır mı?

Hayır, Peyronie hastalığının akut fazında veya erken döneminde cerrahi tedavi yapmak doğru değildir. Eğer Peyronie hastalığı için ameliyat planlanıyorsa mutlaka hastalığın stabil döneminde yapılmalıdır.

PRP (platelete rich plasma) tedavisi Peyronie hastalığının tedavisinde etkili mi?

Hayır, Peyronie hastalığının tedavisinde PRP tedavisi etkili değildir. PRP’nin Peyronie hastalığında tedavi edici etkisine dair ciddi bilimsel çalışmalar yoktur. En son 2021 yılına ait tedavi protokollerinde de PRP’nin Peyronie hastalığında tedavi edici etkisi nedeniyle önerildiğine dair bir bilgi yoktur.

ESWT tedavisi Peyronie hastalığının tedavisinde etkili mi?

ESWT (Li-ESWT), Peyrnie hastalığının akut faz veya erken döneminde sadece ağrıları gidermede etkilidir. Li-ESWT’nin Peyronie hastalığında plakları iyileştirmede veya ortadan kaldırmada, penisteki eğriliği düzeltmede her hangi bir etkisi yoktur. Saygın Üroloji dergilerinde yayınlanan bilimsel makaleler ve EAU ve AUA tedavi klavuzları da bu yönde görüşler vardır. Ağrılı dönemdeki hastalarıma ESWT tedavisini bir seçenek olarak öneriyorum.

Peyronie hastalığı genetik midir?

Evet, Peyronie hastalığı genetiktir. Ailesinde hastalık olanlarda daha sık görülür. Dupuytren kontraktürü ile sıklıkla birlikte olduğundan bu hastalıkta olduğu gibi fibrozisle ilgili genlerin hastalığın oluşumunda rolü olabilir.

Peyronie hastalığı en sık hangi hastalıkla birlikte görülür?

Peyronie hastalığı en sık “Dupuytren kontraktürü” denen bağ dokusu hastalığı olan hastalarda görülür. Dupuytren kontraktürü daha çok el eklemlerini tutar, el parmaklarında kalınlaşma ve eklem hareketlerinde kısıtlanmaya neden olur.

Peyronie hastalığının tanısında ileri radyolojik tetkiklere gerek var m?

Peyronie hastalığının tanısını koyabilmek için hastanın sorgulanması ve muayenesi genellikle yeterlidir. Penis ultrasonografisi bazı hastalarda plağın genişliğini değerlendirmek için veya erektil disfonksiyon nedenini ortaya koymak için penil vasküler doppler ultrasonografi yapılabilir. BT ve MRI gibi ileri radyolojik tetkiklere genellikle ihtiyaç duyulmaz. Normalde ameliyat sırasında plak genişliğini değerlendirmek amacıyla bazı hastalarıma ameliyat öncesi penil ultrasonografiyi istiyorum.

Peyronie hastalığı ile birlikte ciddi erektil disfonksiyon da varsa nasıl bir tedavi uygundur?

Peyronie hastalığı ile birlikte hastada ciddi erektil disfonksiyon da varsa ve Peyronie hastalığını tedavi etmekle ereksiyon sorunu düzelmeyecekse bu hastalar için en ideal tedavi penis protezi ameliyatıdır. Yani ciddi erektil disfonksiyon problemi ile birlikte Peyronie hastalığı da varsa bu hastalarda direk Peyronie hastalığını tedavi etmek yerine penis protezi ameliyatı en uygun tedavi seçeneğidir. Ben de bu durumdaki hastalarıma penil protez öneriyorum, bu şekilde % 80-90 oranında hasta memnuniyeti sağlanmaktadır.

Peyronie hastalığı ve penis eğriliği (penil kurvatür) arasındaki fark nedir?Peyronie hastalığı sonradan ortaya çıkar, erişkin yaşta görülür, plak vardır ve ereksiyon halinde ağrı eğrilik vardır. Penil kurvatür doğuştandır, ereksiyon sırasıda eğrilik vardır, ancak ağrı ve plak yoktur. Ergenlik döneminde ereksiyon başlayınca farkedilir.

Peyronie hastalığı ne sıklıkla görülür?

40-70 yaş arasındaki erkeklerde % 6-10 oranında görülür.

Peyronie hastalığında penis küçülür mü?

Evet, Peyronie hastalığı penisi küçültür. Uygun ameliyatla bu durum düzelir.

Peyronie hastalığı bulaşıcı mıdır, kanserleşir mi?

Hayır, bulaşıcı değildir. Kansere dönüşmez.

Peyronie hastalığı idrarda kanama, kısırlık ve idrar problemlerine yol açar mı?

Hayır, Peyronie hastalığında kısırlık, idrarda kanama ve idrar yapma zorluğu gibi problemler olmaz.

Prof. Dr. Emin ÖZBEK

Üroloji Uzmanı